Zniszczenie towaru a korekta VAT

W ramach codziennej działalności gospodarczej przedsiębiorcy często napotykają sytuacje, w których towary ulegają zniszczeniu. Pytanie, czy w takich przypadkach konieczna jest korekta VAT, jest istotne dla właściwego rozliczenia podatku VAT. W niniejszym wpisie omówimy, dlaczego niezawinione zniszczenie towaru nie zobowiązuje do korekty VAT, opierając się na przepisach prawnych oraz interpretacjach podatkowych.

Definicja odszkodowania a VAT

Odszkodowanie jest wynagrodzeniem za poniesioną stratę, a nie za świadczenie usługi. Według art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.), prawo do odliczenia VAT przysługuje, gdy nabyty towar jest wykorzystywany do działalności opodatkowanej. Odszkodowanie, będąc rekompensatą za utracone mienie, nie prowadzi do zwiększenia aktywów podatnika, lecz jedynie naprawia poniesioną stratę. W związku z tym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Zniszczenie towaru a korekta VAT - zgodnie z art. 86 ust. 1 u.p.t.u., odliczeniu podlega VAT związany z nabyciem towarów i usług, które mają służyć działalności opodatkowanej. Jeśli towar zostanie zniszczony z przyczyn niezawinionych przez podatnika, nie ma konieczności dokonywania korekty podatku naliczonego, o ile pierwotnym zamiarem było wykorzystanie towaru w działalności opodatkowanej.

Art. 86 ust. 1 u.p.t.u:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Ponadto, art. 88 ust. 1 u.p.t.u. określa sytuacje, w których odliczenie VAT jest niemożliwe:

"1. Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do:

1. nabycia towarów i usług, które są wykorzystywane do czynności zwolnionych od podatku;

2. nabycia towarów i usług, które są wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu na terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b."

W przypadku niezawinionej utraty towaru, nie występuje przesłanka do zastosowania art. 88 ust. 1, gdyż pierwotnym celem nabycia było wykorzystanie w działalności opodatkowanej.

Zniszczenie towarów w rozliczeniu VAT

W praktyce podatnicy mogą spotkać się z różnymi sytuacjami dotyczącymi utraty towaru. Przykładem może być zniszczenie szyb podczas transportu, które nie jest zawinione przez podatnika. W takim przypadku odszkodowanie wypłacone przez przewoźnika nie jest traktowane jako czynność podlegająca opodatkowaniu VAT. W związku z tym, że zniszczone szyby miały być pierwotnie przeznaczone do działalności opodatkowanej, podatnik zachowuje prawo do odliczenia VAT od ich zakupu.

Interpretacje podatkowe

W interpretacji Ministra Finansów z dnia 19 sierpnia 2013 r., IPPP3/443-447/13-2/LK, stwierdzono, że odszkodowanie wypłacone za zniszczone towary nie podlega opodatkowaniu VAT. Interpretacja ta podkreśla, że wypłata odszkodowania nie stanowi wynagrodzenia za usługę, lecz rekompensatę za poniesioną stratę. Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 stycznia 2011 r., sygn. akt I FSK 203/10, gdzie uznano, że odszkodowanie za zniszczony towar nie podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ nie stanowi ono świadczenia wzajemnego.

Korekta podatku naliczonego

Proces korekty podatku naliczonego, wynikający z zawinionego zniszczenia towaru, jest szczegółowo uregulowany w art. 91 ustawy o VAT. Przepis ten określa zasady korekty podatku w przypadku zmiany przeznaczenia towarów i usług. Jeżeli towar, który miał służyć działalności opodatkowanej, zostaje zniszczony z winy podatnika, należy dokonać korekty VAT w deklaracji podatkowej za okres, w którym nastąpiło zniszczenie.

Art. 91 ustawy o VAT

Art. 91. 1. W przypadku zmiany prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w stosunku do towarów i usług, dla których przysługiwało takie prawo, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty odliczonego podatku naliczonego.

Korekta VAT jest zatem obowiązkiem podatnika w przypadku zmiany przeznaczenia towarów, wynikającej z zawinionego zniszczenia.

Zniszczenie towaru a korekta VAT - podsumowanie

Podsumowując, niezawinione zniszczenie towaru nie zobowiązuje do korekty VAT, ponieważ odszkodowanie wypłacone za poniesioną stratę nie jest traktowane jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Podatnik zachowuje prawo do odliczenia VAT, jeśli towar był pierwotnie przeznaczony do działalności opodatkowanej. Przedsiębiorcy powinni pamiętać o konieczności dokumentowania wszelkich zdarzeń, które mogą wpływać na rozliczenia VAT, aby w razie kontroli móc przedstawić odpowiednie dowody na niezawinioną utratę lub zniszczenie towaru.