W dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej, przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z pośredników płatności, takich jak PayU czy Paypal, aby przyspieszyć procesy finansowe i ułatwić rozliczenia z kontrahentami. Operacje te wywołują jednak pewne skutki podatkowe, które wymagają szczególnej uwagi w kontekście obowiązku podatkowego, różnic kursowych oraz momentu rozpoznania przychodu. Pytaniem, które często pojawia się w praktyce, jest to, jak traktować wypłatę środków z rachunku pośrednika na rachunek bankowy podatnika oraz jak interpretować te operacje zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych.
Różnice kursowe w ujęciu przepisów podatkowych
Różnice kursowe są jednym z elementów wpływających na wysokość dochodu podatkowego najczęściej w przypadku transakcji międzynarodowych. Zasady ich rozliczania są określone w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.). Zgodnie z art. 24c ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dodatnie różnice kursowe powstają, jeśli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej, przeliczona na złote według średniego kursu NBP z dnia powstania przychodu, jest niższa od wartości tego przychodu przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia otrzymania zapłaty. Natomiast art. 24c ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.f. określa, że ujemne różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu z dnia otrzymania zapłaty jest niższa od wartości przeliczonej na dzień powstania przychodu. Analogiczne przepisy znajdują się w art. 15a ust. 2 pkt 1 oraz ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.), regulując te same zasady dla osób prawnych.
Definicja „otrzymania zapłaty” a różnice kursowe
Aby poprawnie rozliczać różnice kursowe, konieczne jest precyzyjne zrozumienie momentu „otrzymania zapłaty”. Jest to kluczowe dla ustalenia, na jaki dzień należy przeliczać kurs walutowy i w jakiej chwili powstaje przychód podatkowy. Zgodnie z art. 12 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za datę powstania przychodu uznaje się dzień wydania rzeczy, wykonania usługi, zbycia prawa majątkowego lub częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Tym samym kluczowym momentem jest dzień „uregulowania należności”, który wiąże się z faktycznym wpływem środków pieniężnych.
Pod pojęciem „otrzymania zapłaty”, zgodnie z definicją zawartą w interpretacjach organów podatkowych, należy rozumieć zarówno wpływ środków na rachunek bankowy podatnika, jak i na jego konto prowadzone przez pośredników finansowych, takich jak PayU czy PayPal. W licznych interpretacjach, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 października 2013 r., IPTPB1/415-501/13-4/KSU oraz interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 20 marca 2013 r., IBPBI/1/415-1591/12/BK, podkreślono, że momentem „otrzymania zapłaty” jest chwila wpływu środków na konto pośrednika płatności. W praktyce oznacza to, że jeżeli środki pieniężne wpływają na konto podatnika u pośrednika płatności (np. PayU), to jest to równoznaczne z otrzymaniem zapłaty i powstaniem obowiązku podatkowego.
Wypłata środków z rachunku pośrednika na rachunek bankowy jako przelew wewnętrzny
Wypłata Payu-Paypal a różnice kursowe - jeśli przyjmiemy, że momentem „otrzymania zapłaty” jest wpływ środków na konto pośrednika płatności, to wypłata tych środków z rachunku PayU lub PayPal na rachunek bankowy podatnika powinna być traktowana jako przelew między rachunkami własnymi podatnika. Taki przelew nie stanowi nowego zdarzenia podatkowego, co oznacza, że nie generuje ponownego powstania przychodu ani nie wywołuje potrzeby rozliczenia różnic kursowych, pod warunkiem, że nie dochodzi do przewalutowania.
Zgodnie z art. 24c ust. 2 u.p.d.o.f. oraz art. 15a ust. 2 u.p.d.o.p., różnice kursowe powstają tylko wtedy, gdy dochodzi do przewalutowania środków. Jeśli przelew środków z rachunku pośrednika płatności na rachunek bankowy podatnika odbywa się w tej samej walucie, różnice kursowe nie powstaną. Oznacza to, że wypłata środków z PayU lub PayPal na rachunek bankowy nie generuje nowych skutków podatkowych, jeżeli waluta transakcji pozostaje niezmieniona.
Przewalutowanie a różnice kursowe
W przypadku, gdy środki wpłacone na rachunek pośrednika płatności są w walucie obcej, a następnie podlegają przewalutowaniu przed przekazaniem na rachunek bankowy podatnika, mogą powstać różnice kursowe. Zgodnie z przepisami art. 24c u.p.d.o.f. oraz art. 15a u.p.d.o.p., różnice kursowe należy obliczyć, porównując kurs waluty z dnia powstania przychodu (np. dzień wystawienia faktury) z kursem waluty z dnia faktycznego otrzymania środków na konto pośrednika płatności, a następnie z kursem zastosowanym przy przewalutowaniu.
Praktyka organów podatkowych
W praktyce organy podatkowe potwierdzają, że momentem rozpoznania przychodu i rozliczenia różnic kursowych jest dzień wpływu środków na konto pośrednika płatności. W interpretacjach podatkowych, takich jak interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 31 października 2013 r., IPTPB1/415-501/13-4/KSU, stwierdzono, że moment wpłaty środków na rachunek u pośrednika (np. PayU, PayPal) jest traktowany jako moment otrzymania zapłaty. Tym samym wszelkie rozliczenia różnic kursowych powinny być dokonane na podstawie kursu waluty obowiązującego w dniu wpływu środków na rachunek pośrednika.
Warto również zwrócić uwagę na interpretacje dotyczące przewalutowania. Jeżeli środki wpłacone na rachunek pośrednika są w walucie obcej, a następnie są przewalutowane na złote polskie, różnice kursowe należy rozliczyć na podstawie kursu waluty z dnia wpływu środków na konto pośrednika oraz kursu faktycznie zastosowanego przy przewalutowaniu.
Zastosowanie przepisów w praktyce
Rozliczenie różnic kursowych wymaga uwzględnienia kilku kluczowych momentów:
Moment powstania przychodu | zgodnie z art. 12 ust. 3a u.p.d.o.p., przychód powstaje w dniu wydania rzeczy, wykonania usługi lub wystawienia faktury, ale nie później niż w dniu „uregulowania należności”, co w przypadku korzystania z pośredników płatności oznacza moment wpływu środków na rachunek u pośrednika (np. PayU lub PayPal). |
Moment otrzymania zapłaty | wpływ środków na rachunek pośrednika płatności jest równoznaczny z otrzymaniem zapłaty, co wynika z interpretacji organów podatkowych. |
Różnice kursowe | zgodnie z art. 24c u.p.d.o.f. oraz art. 15a u.p.d.o.p., różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu należnego w walucie obcej różni się od wartości środków przeliczonych według faktycznego kursu waluty z dnia wpływu na konto pośrednika. |
Przelew między rachunkami własnymi | wypłata środków z rachunku pośrednika na rachunek bankowy podatnika jest traktowana jako przelew wewnętrzny, który nie generuje nowych różnic kursowych, o ile transakcja odbywa się w tej samej walucie. |
Wypłata Payu-Paypal a różnice kursowe - podsumowanie
Rozliczenie różnic kursowych oraz moment powstania przychodu w przypadku transakcji dokonywanych za pośrednictwem pośredników płatności, takich jak PayU i PayPal - w art. 24c u.p.d.o.f. oraz art. 15a u.p.d.o.p. dotyczące różnic kursowych wskazują, że momentem „otrzymania zapłaty” jest wpłata środków na rachunek pośrednika, a wypłata tych środków na rachunek bankowy podatnika powinna być traktowana jako przelew wewnętrzny, który nie generuje nowych skutków podatkowych, chyba że dochodzi do przewalutowania.
