Jakie obowiązki podatkowe ciążą na osobach niebędących polskimi rezydentami podatkowymi? Jakie są różnice w rozliczeniach dla rezydentów i nierezydentów? I wreszcie, jakie ulgi i preferencje podatkowe mogą być dostępne dla zagranicznych pracowników? W naszym artykule odpowiemy na te i wiele innych pytań, prowadząc Cię krok po kroku przez proces składania zeznania podatkowego w Polsce.
Obcokrajowcy pracujący w Polsce
Obywatele innych krajów pracujący w Polsce mogą być uznawani za rezydentów podatkowych lub nierezydentów, co wpływa na ich obowiązki podatkowe. Rezydentem podatkowym w Polsce, w kontekście podatku PIT, jest osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), osobą mającą miejsce zamieszkania w Polsce jest osoba, która:
posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych (czyli ośrodek interesów życiowych), lub
przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Spełnienie przynajmniej jednego z tych warunków oznacza, że osoba ta ma miejsce zamieszkania w Polsce. Przepisy te uwzględniają również umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska (art. 4a updof). Jeśli dana osoba spełnia kryteria zamieszkania zarówno w Polsce, jak i w innym kraju, stosuje się tzw. normy kolizyjne określone w odpowiedniej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Normy te zwykle znajdują się w art. 4 ust. 2 takiej umowy.
Ośrodek czynności życiowych Ukraińca
W 2023 roku ustalanie ośrodka interesów życiowych dla obywateli Ukrainy było uproszczone. Mogło się odbywać na podstawie pisemnego oświadczenia o posiadaniu w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych. Zgodnie z art. 52zn ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof), możliwość ta dotyczyła obywateli Ukrainy, którzy:
przybyli na terytorium Polski z Ukrainy z powodu działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, oraz
posiadali Kartę Polaka i przybyli do Polski wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych.
Przepis ten miał zastosowanie do oświadczeń składanych od 1 stycznia 2023 roku, zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 185).
Jak sporządzić PIT dla nierezydenta
Umowa o pracę z obywatelem Ukrainy - osoba fizyczna posiadająca status rezydenta podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co oznacza, że niezależnie od obywatelstwa, jest opodatkowana w Polsce od wszystkich osiągniętych dochodów, bez względu na to, w jakim kraju zostały uzyskane. Osoba fizyczna będąca nierezydentem podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, co oznacza, że płaci podatki w Polsce tylko od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
Zakres obowiązku podatkowego:
Pracownik jest polskim rezydentem - ze wszystkich dochodów uzyskanych w danym roku zarówno w Polsce, jak i za granicą
Pracownik nie jest polskim rezydentem - tylko z dochodów uzyskanych na terytorium Polski
Informacja PIT-11 dla Ukraińca
Jeżeli cudzoziemiec pracuje w Polsce na podstawie umowy o pracę z polskim pracodawcą, dochody z tej umowy podlegają opodatkowaniu w Polsce. W takim przypadku nie ma znaczenia, czy przebywa w Polsce poniżej, czy powyżej 183 dni w roku podatkowym. Pracodawca jest zobowiązany potrącać zaliczki na podatek dochodowy z wynagrodzenia pracownika. Po zakończeniu roku podatkowego, do końca lutego, pracodawca przesyła pracownikowi informację PIT-11, zawierającą dane o uzyskanych przychodach i pobranych zaliczkach.
Różnice w wypełnianiu PIT-11 dla rezydenta i nierezydenta
Adres zamieszkania | Polski adres zamieszkania | Zagraniczny adres zamieszkania |
Rodzaj obowiązku podatkowego | Zaznaczyć pole "nieograniczony obowiązek podatkowy" | Zaznaczyć pole "ograniczony obowiązek podatkowy" |
Urząd skarbowy, do którego adresowana jest informacja | Wskazać urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania pracownika na terytorium Polski | Wskazać urząd skarbowy właściwy dla nierezydentów w danym województwie, zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 565), ustalony na podstawie miejsca zamieszkania lub adresu siedziby płatnika |
PESEL 1111111111 lub 9999999999
Od stycznia 2022 roku nie można przesyłać informacji PIT-11 drogą elektroniczną z wpisanym ciągiem tych samych cyfr (np. 1111111111 czy 9999999999). Krajowa Administracja Skarbowa potwierdziła to w komunikacie pt. "Płatniku, sprawdź, czy wpisałeś prawidłowy nr PESEL/NIP podatnika", opublikowanym na stronie www.podatki.gov.pl.
Deklaracja PIT-11 jak złożyć
Podatnik PIT, który nie jest polskim rezydentem podatkowym, ma kilka możliwości rozliczenia dochodów z umowy o pracę:
skorzystanie z usługi Twój e-PIT.
złożenie samodzielnie zeznania w formie elektronicznej.
sporządzenie zeznania w formie papierowej (wypełnione zeznanie można wysłać pocztą lub złożyć w urzędzie skarbowym).
Cudzoziemcy osiągający przychody i składający w Polsce zeznanie podatkowe mają prawo, po spełnieniu ustawowych warunków, do korzystania z preferencji, ulg i odliczeń przewidzianych w polskim prawie podatkowym, tak jak polscy obywatele.
Jeśli przychody wykazane w PIT-11 są jedynym źródłem dochodu nierezydenta podlegającym opodatkowaniu w Polsce, właściwym formularzem dla niego jest PIT-37. Formularz PIT-36 będzie odpowiedni, jeśli poza przychodami wykazanymi w PIT-11, nierezydent osiąga np. przychody z działalności gospodarczej opodatkowane według skali podatkowej.
Twój e-PIT to usługa, w której Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) przygotowuje zeznanie podatkowe na podstawie informacji PIT-11. Usługa jest dostępna w serwisie e-Urząd Skarbowy na stronie www.podatki.gov.pl.
Zeznania podatkowe za 2023 r.
Pracownik rozliczający się za 2023 r. na formularzu PIT-37 może pozostawić to zeznanie bez zmian do automatycznej akceptacji. Indywidualne zeznanie podatkowe przygotowane w usłudze Twój e-PIT zostanie automatycznie zaakceptowane 30 kwietnia 2024 r. (jest to równoznaczne z jego złożeniem).
Podatnik może także zalogować się do Twój e-PIT i zweryfikować swoje zeznanie PIT-37, które przygotowała dla niego KAS, a następnie:
zaakceptować je bez wprowadzania zmian.
zaakceptować je po wprowadzeniu zmian (np. uzupełnić o ulgi i odliczenia, których nie ma urząd skarbowy).
Odrzucić je i rozliczyć się samodzielnie.
W przypadku PIT-36 za 2023 r. zeznanie podatkowe nie zostanie automatycznie zaakceptowane 30 kwietnia 2024 r. Podatnik musi rozliczyć się samodzielnie przez usługę Twój e-PIT lub korzystając z formularza wysyłanego przez internet lub w formie papierowej.
Podatnik nie musi odrzucać zeznania udostępnionego w usłudze Twój e-PIT, jeśli zdecyduje się złożyć rozliczenie w inny sposób, np. w formie papierowej. Jak wspomniano wcześniej, usługa Twój e-PIT to jedna z opcji dokonania rocznego rozliczenia PIT. Podatnik ma również prawo złożyć zeznanie we własnym zakresie, w tym w formie elektronicznej. Można skorzystać z komercyjnego programu, który pozwala na przesyłanie rozliczeń do systemu e-Deklaracje. Interaktywne formularze zeznań podatkowych są również dostępne na stronie www.podatki.gov.pl.
Zeznanie podatkowe PIT-11 w formie papierowej
Podatnik może również przygotować swoje zeznanie podatkowe w formie papierowej. Wypełniony formularz można wysłać pocztą lub złożyć osobiście w urzędzie skarbowym.
Urząd skarbowy właściwy dla nierezydenta
Nierezydenci składają zeznanie podatkowe w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Obsługą takich podatników zajmuje się na terenie danego województwa urząd skarbowy wskazany w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 565).
Właściwość miejscową urzędu skarbowego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się dla nierezydentów nieprowadzących działalności gospodarczej według:
miejsca zamieszkania lub adresu siedziby płatnika - gdy pobór podatku następuje przez płatnika, albo
miejsca pobytu podatnika - gdy pobór podatku odbywa się bez pośrednictwa płatnika.
Jeżeli właściwości urzędu skarbowego nie można ustalić na podstawie tych kryteriów, pod uwagę bierze się miejsce wykonywania czynności, z tytułu których uzyskiwany jest przychód, w szczególności miejsce świadczenia usług (wykonywania pracy).
Umowa o pracę z obywatelem Ukrainy - podsumowanie
Podsumowując, cudzoziemcy pracujący w Polsce muszą rozliczyć się z dochodów uzyskanych na terytorium Polski. W zależności od statusu rezydenta podatkowego, mają różne obowiązki podatkowe. Mogą korzystać z usługi Twój e-PIT lub innych elektronicznych narzędzi, jak również złożyć zeznanie w formie papierowej. Nierezydenci składają swoje zeznania w urzędzie skarbowym właściwym dla osób zagranicznych, zgodnie z przepisami. Przy spełnieniu odpowiednich warunków, cudzoziemcy mogą również korzystać z ulg i preferencji podatkowych przewidzianych w polskim prawie.
