Staż z urzędu pracy oraz okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych mają istotne znaczenie przy obliczaniu stażu pracy w kontekście uprawnień pracowniczych, w szczególności wymiaru urlopu wypoczynkowego. Przepisy regulujące te kwestie znajdują się zarówno w Kodeksie pracy (k.p.), jak i w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (u.p.z.). Poniżej omówimy szczegóły, w tym również wpływ tych okresów na inne prawa pracownicze.
Staż pracy a wymiar urlopu wypoczynkowego
Zgodnie z art. 154 § 1 k.p., wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od ogólnego stażu pracy i wynosi:
20 dni, jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
26 dni, gdy pracownik ma co najmniej 10-letni staż pracy.
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się również inne okresy określone w art. 155 § 1 k.p., w tym:
okresy nauki,
służbę wojskową,
pracę na roli,
oraz inne okresy wskazane w przepisach szczególnych, jak np. okresy związane z rejestracją w urzędzie pracy.
Okresy uwzględniane w stażu urlopowym na mocy przepisów ustawy o promocji zatrudnienia
godnie z art. 79 ust. 1 u.p.z., do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się:
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
Okres pobierania stypendium przyznanego na czas szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych.
Te okresy mają wpływ na staż urlopowy, co oznacza, że zwiększają ogólny okres pracy dla celów wymiaru urlopu wypoczynkowego. Nie mają one jednak wpływu na nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego, które jest uzależnione od rzeczywistego zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 153 § 1 k.p.).
Wpływ stażu z urzędu pracy na staż urlopowy
Osoba skierowana na staż przez urząd pracy nie zawiera umowy o pracę ani z pracodawcą, ani z urzędem pracy. Staż z urzędu pracy nie jest więc równoznaczny ze stosunkiem pracy, jednak okres ten jest zaliczany do stażu urlopowego.
Prawo do dni wolnych podczas stażu
Zgodnie z art. 53 ust. 6 u.p.z., osobie odbywającej staż przysługują dni wolne w wymiarze:
2 dni za każde 30 dni kalendarzowe odbywania stażu, przy czym dni te nie są traktowane jako urlop wypoczynkowy w rozumieniu Kodeksu pracy.
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 1 u.p.z., również podlega wliczeniu do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego. Ważne jest jednak, że:
okres zarejestrowania jako bezrobotny bez prawa do zasiłku nie jest uwzględniany,
okres pobierania zasiłku wpływa wyłącznie na wymiar urlopu, nie zaś na prawo do jego nabycia.
Przykład: Pani Joanna przedłożyła zaświadczenie, że od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. pobierała zasiłek dla bezrobotnych oraz odbywała 6-miesięczny staż z urzędu pracy (od 1 lipca 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.).
Obliczenia stażu urlopowego:
Okres pobierania zasiłku (1.01.2023–30.06.2023) = 6 miesięcy,
Okres odbywania stażu (1.07.2023–31.12.2023) = 6 miesięcy,
Łącznie = 1 rok dodatkowego stażu urlopowego.
Jeśli Pani Joanna w 2024 r. rozpocznie pracę, okres ten zwiększy jej staż pracy dla celów urlopowych o 1 rok.
Staż z urzędu pracy a wymiar urlopu
Zgodnie z art. 153 § 1 k.p., pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w roku kalendarzowym, w którym został zatrudniony, nabywa prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 rocznego urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Oznacza to, że:
Staż z urzędu pracy nie przyspiesza nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego, ale zwiększa staż urlopowy, co może wpłynąć na wymiar urlopu w kolejnych latach.
Okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych a prawo do świadczeń pracowniczych
Zasiłek dla bezrobotnych jest uwzględniany w stażu pracy wymaganego do:
Nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych (np. urlopu wypoczynkowego),
Okresów składkowych przy ustalaniu prawa do emerytury.
Zgodnie z art. 7 pkt 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (u.e.r.), okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych są okresami składkowymi.
Przykład: Pan Marcin był zarejestrowany jako bezrobotny od 1 stycznia 2022 r. do 30 września 2022 r., przy czym od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. pobierał zasiłek dla bezrobotnych. Następnie od 1 października 2022 r. podjął pracę na umowę o pracę.
Obliczenia:
Okres pobierania zasiłku (1.01.2022–30.06.2022) = 6 miesięcy uwzględnionych w stażu urlopowym,
Okres bez prawa do zasiłku (1.07.2022–30.09.2022) = 0 miesięcy wliczanych do stażu pracy,
Łączny staż pracy dla celów urlopowych = 6 miesięcy z tytułu zasiłku + okres zatrudnienia od 1.10.2022 r.
Staż z urzędu pracy i okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych a staż pracy - podsumowanie
Staż z urzędu pracy oraz okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych wliczane są do stażu pracy wyłącznie w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego, ale nie wpływają na nabycie prawa do tego urlopu. Okresy te nie są traktowane jako zatrudnienie o charakterze pracowniczym, jednak zwiększają ogólny staż pracy w celach określonych w przepisach Kodeksu pracy i ustawy o promocji zatrudnienia. Warto podkreślić, że dokumenty potwierdzające te okresy, takie jak zaświadczenia o odbyciu stażu czy pobieraniu zasiłku, są niezbędne, aby pracodawca mógł prawidłowo uwzględnić te okresy przy obliczaniu stażu urlopowego. Pracownik powinien przedłożyć je w momencie rozpoczęcia zatrudnienia, co umożliwi dokładne ustalenie przysługujących uprawnień urlopowych i innych świadczeń zależnych od stażu pracy.
