Zgodnie z przepisami prawa w Polsce, możliwe jest założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez jedną osobę. Jednakże, taka osoba nie jest zwolniona z obowiązku opłacania składek do ZUS. Stanowi o tym bezpośrednio ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, która traktuje właściciela jednoosobowej spółki z o.o. na równi z osobą prowadzącą działalność gospodarczą na własny rachunek.
Należy podkreślić, iż w przypadku jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jej wspólnik ma ograniczone możliwości zatrudnienia się w niej na podstawie umowy o pracę, ponieważ stanowiłoby to sytuację, w której osoba ta byłaby jednocześnie pracodawcą i pracownikiem. W sytuacji, gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada dwóch lub więcej wspólników, nie jest ona zobowiązana do uiszczania składek do ZUS z tytułu bycia wspólnikiem w takiej spółce. W takich sytuacjach często zdarzają się sytuację, w których ZUS wypłacał zasiłek chorobowy z tytułu umowy o pracę (własna spółka) a po kilku latach podatnik otrzymuje pismo o konieczności korekty składek i zwrotu zasiłku z odsetkami. W takich sytuacjach podatnicy często dochodzili swoich praw przed sądem.
Zgodnie z Ustawą o Systemie Ubezpieczeń Społecznych wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych traktowani są jako osoby prowadzące działalność gospodarczą i podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu jak pozostali przedsiębiorcy. |
Wysokość składek ZUS jednoosobowej spółki z o.o.
Wysokość składek ZUS w jednoosobowej spółce z o.o. jest związana z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, co prowadzi do ich stopniowego wzrostu w kolejnych latach. Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. lub osoba, która w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed rozpoczęciem tej działalności prowadziła już inną pozarolniczą działalność gospodarczą, nie kwalifikuje się do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na preferencyjnych zasadach, określonych w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wyjątkiem są przedsiębiorcy będący wspólnikami spółki z o.o., która ma co najmniej dwóch wspólników. Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. płaci automatycznie tzw.: duży ZUS.
Przeczytaj również:
Zgodnie z art. 18a ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przedsiębiorca w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej ma prawo opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne na tak określonych, preferencyjnych warunkach nie przysługuje jednak tym przedsiębiorcom, co do których zachodzi co najmniej jedna z okoliczności wymienionych w art. 18a ust. 2 u.s.u.s., a mianowicie:
prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadzili pozarolniczą działalność,
wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Z art. 8 ust. 6 u.s.u.s. wynika, że za osobę wykonującą pozarolniczą działalność uważa się:
osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, z wyjątkiem przedsiębiorców korzystających z tzw. ulgi na start,
twórcę i artystę,
osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu: w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych;
wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
Osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe.
Składki ZUS wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. - w świetle powyższych informacji, należy zaznaczyć, że przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą jako jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, bądź osoba, która prowadziła jednoosobową działalność w ciągu 60 miesięcy przed rozpoczęciem kolejnej działalności gospodarczej, nie są uprawnieni do korzystania z preferencyjnych warunków opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, przewidzianych w art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wyjątek stanowią przedsiębiorcy będący wspólnikami w spółce z o.o. z co najmniej dwoma wspólnikami. Różnica ta wynika z faktu, iż wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. jest traktowany jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, podczas gdy wspólnik spółki z o.o., mającej więcej niż jednego wspólnika, nie jest uznawany za taką osobę.
Składka zdrowotna jednoosobowego wspólnika
Od początku 2022 roku, przedsiębiorcy opłacający podatek liniowy zasadniczo są zobowiązani do uiszczania składki zdrowotnej w wysokości 4,9% osiąganego dochodu, przy czym składka ta nie może być niższa niż kwota równa 9% minimalnego wynagrodzenia. Jednak przepisy przewidują wyjątki dla pewnych grup podatników, takich jak osoby opłacające podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wspólnicy spółek komandytowych oraz jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.)
Dla wspólników jednoosobowych spółek z o.o. i spółek komandytowych, z uwagi na fakt, że nie deklarują oni dochodu z działalności gospodarczej w swoich zeznaniach podatkowych – co jest wynikiem zmian prawnych z 2021 roku, gdzie spółki komandytowe stały się podatnikami CIT – zasady obliczania składki zdrowotnej różnią się. W ich przypadku składka zdrowotna obliczana jest od podstawy równającej się kwocie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które jest ogłaszane przez GUS za IV kwartał roku poprzedzającego. Oprócz wspólników spółek komandytowych i jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, powyższe zasady dotyczą również wspólników spółek jawnych będących podatnikami CIT oraz osób, które opłacają podatek w formie karty podatkowej.
Obliczenie składki zdrowotnej jednoosobowej spółki z o.o.
Przeciętne wynagrodzenie za pracę w IV kwartale poprzedniego roku 7767,85 zł (IV kw. 2023). Dla wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., składka zdrowotna obliczana jest w oparciu o przeciętne wynagrodzenie za pracę w IV kwartale 2023 roku, które wynosi 7 767,85 zł, obliczone jako 9% z 7767,85 zł, czyli wynosi 699,11 zł. Oznacza to, że niezależnie od osiąganego dochodu przez spółkę, wspólnik jest zobowiązany do opłacania stałej miesięcznej składki zdrowotnej w tej wysokości, co stanowi różnicę w porównaniu do jednoosobowej działalności gospodarczej, gdzie wysokość składki zdrowotnej jest zależna od dochodu.
Przykład
Anna jest jedynym wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o., która świadczy usługi IT. Firma Anny generuje różne dochody w zależności od miesiąca, ale jako wspólnik jednoosobowej spółki z o.o., Anna musi opłacać stałą składkę zdrowotną, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu. Przyjmując, że przeciętne wynagrodzenie za pracę w IV kwartale 2023 roku wynosi 7 767,85 zł, składka zdrowotna Anny, obliczona jako 9% z tej kwoty, wynosi 699,11 zł miesięcznie. To oznacza, że każdego miesiąca Anna musi wpłacić na składkę zdrowotną 699,11 zł, niezależnie od tego, czy jej spółka w danym miesiącu zarobiła 10 000 zł, czy 100 000 zł.
Wykazanie jednoosobowego wspólnika w DRA
Wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej przez tę spółkę, jest zobowiązany do zgłoszenia się do ZUS i objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi oraz zdrowotnymi. Dla celów ubezpieczeniowych, taki wspólnik traktowany jest jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą. Obejmuje to ubezpieczenia (obowiązkowe): emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne, które są ważne od dnia rozpoczęcia działalności do dnia jej zakończenia.
Spółka z o.o. uzyskuje osobowość prawną i formalnie powstaje z momentem wpisu do KRS. Proces tworzenia spółki rozpoczyna się jednak wcześniej, od zawarcia umowy spółki, co można zrobić elektronicznie przez system S24 (bez konieczności wizyty u notariusza) lub w tradycyjny sposób – przez akt notarialny. Po zawarciu umowy, spółka funkcjonuje jako spółka z o.o. w organizacji i może rozpoczynać działalność gospodarczą jeszcze przed rejestracją w KRS.
Jeśli spółka z o.o. w organizacji rozpoczyna działalność od dnia podpisania aktu założycielskiego, jednoosobowy wspólnik musi od tego dnia zgłosić się do ZUS i rozpocząć opłacanie składek. Do zgłoszenia tego używany jest specjalny kod tytułu ubezpieczenia, który dla wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. to 05 43. Kod ten identyfikuje osobę jako wspólnika jednoosobowej spółki z o.o., co ma znaczenie przy określaniu obowiązków ubezpieczeniowych wobec ZUS. Podsumowując, składki ZUS wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. wykazywane są w odrębnym dokumencie rozliczeniowym DRA - może zdarzyć się zatem sytuacja, w której spółka składa DRA z tytułu zatrudnienia pracowników oraz dodatkowo DRA indywidualne jednoosobowego wspólnika.
Składki ZUS wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.
