Estoński CIT to forma opodatkowania, która zakłada prostszy system podatkowy i zachęca do reinwestowania zysków w firmę poprzez liczne ulgi podatkowe. W ramach tego systemu wprowadzono obowiązek dokładnego rozliczania tzw. ukrytych zysków, które są świadczeniami na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych, które mogą być traktowane jako alternatywa dla dywidendy. Interpretacja indywidualna z dnia 15 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.554.2021.2.AK, przedstawia szczegółowe wytyczne dotyczące traktowania wydatków związanych z samochodami osobowymi używanymi do celów mieszanych (prywatnych i służbowych) przez wspólników i pracowników spółki. W artykule omówimy kluczowe zagadnienia związane z ukrytymi zyskami, procedurę ich opodatkowania oraz przykłady praktyczne.
Samochód w Estońskim CIT
Czy nieprowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu powoduje automatyczne uznanie wszystkich kosztów za ukryte zyski?
Odpowiedź: Nie. Zgodnie z art. 28m ust. 5 ustawy o CIT, brak ewidencji przebiegu pojazdu nie oznacza automatycznie konieczności rozpoznania dochodu z tytułu ukrytych zysków. Podatnik ma możliwość udowodnienia, że samochody są wykorzystywane wyłącznie do celów działalności gospodarczej, co wyłącza te wydatki z opodatkowania jako ukryte zyski.
Ukryte zyski to świadczenia na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych, które nie są formalnie uznawane za dywidendy, ale w rzeczywistości pełnią podobną funkcję. Mogą to być świadczenia pieniężne lub niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku.
Art. 28m ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT:
"Ukrytym zyskiem jest świadczenie dokonane z podmiotem powiązanym, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, a w szczególności jest nim nadwyżka wartości rynkowej transakcji określona zgodnie z art. 11c ustawy o CIT ponad ustaloną cenę tej transakcji."
Przykłady ukrytych zysków
Do typowych transakcji kwalifikowanych jako ukryty zysk należą:
Kwota pożyczki udzielonej przez podatnika wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu, a także odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki.
Świadczenia wykonane na rzecz fundacji prywatnej lub rodzinnej, trustu lub innego podmiotu o charakterze powierniczym.
Nadwyżka wartości rynkowej transakcji ponad ustaloną cenę tej transakcji.
Opodatkowanie ukrytych zysków
Rozliczenie samochodu w Estońskim CIT - ryczałt od dochodu z tytułu ukrytych zysków należy wpłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty, wydatku lub wykonano świadczenie.
Art. 28m ust. 4 pkt 2 lit. b ustawy o CIT:
"Tylko 50% kosztów dotyczących samochodów osobowych nie stanowi ukrytych zysków. Natomiast pozostałe 50% wydatków stanowi ukryte zyski i podlega opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek."
Przykłady transakcji w Estońskim CIT
Równowartość zysku przeznaczonego na podwyższenie kapitału zakładowego.
Darowizny, prezenty, wydatki na reprezentację.
Wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji).
Dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów.
Odsetki od udziału kapitałowego wypłacane na rzecz wspólnika.
Zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki.
Świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.
Ocena transakcji z podmiotami powiązanymi
Ocena, czy transakcja mogłaby zostać zawarta między podmiotami niepowiązanymi, nie powinna ograniczać się jedynie do oceny ustalonej ceny transakcji (według wartości rynkowej), ale powinna również uwzględniać, czy doszłoby w ogóle do zawarcia danej transakcji, gdyby nie uczestniczyły w niej podmioty powiązane.
Przykład
Pan Nowak prowadzi sklep meblowy przez spółkę z o.o. W przyszłym roku jego syn bierze ślub, więc Pan Nowak zdecydował, że prezentem ślubnym będzie nowy samochód, który będzie używany przez rodzinę i służbowo.
Skutki podatkowe: wykorzystywanie pojazdu do celów mieszanych powoduje, że wydatki i odpisy amortyzacyjne związane z używaniem pojazdu będą uznane jako wypłata ukrytego zysku. Dochód z tytułu ukrytych zysków w tej sytuacji wynosi 50% tych wydatków i kosztów.
Zgodnie z art. 28m ust. 4 ustawy o CIT, niektóre wydatki są wyłączone z kategorii ukrytych zysków, w tym wynagrodzenia za świadczenia na rzecz spółki oraz wydatki związane z używaniem samochodów osobowych wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
Art. 28m ust. 4 ustawy o CIT:
"Z kategorii ukrytych zysków wyłączone są wynagrodzenia za świadczenia na rzecz spółki oraz wydatki związane z używaniem samochodów osobowych wyłącznie do celów działalności gospodarczej."
Przykład praktyczny
W miesiącu, w którym samochód był wykorzystywany również do celów prywatnych, 50% wydatków związanych z nim stanowi ukryty zysk lub wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą. Jeśli samochód był używany wyłącznie do celów działalności gospodarczej, ukryty zysk nie powstanie. Ustalając wartość ukrytych zysków, należy brać pod uwagę wydatki w kwocie brutto (tj. z naliczonym podatkiem VAT).
Objaśnienia podatkowe z 23 grudnia 2021 r.:
"Dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika odpowiada wysokości takich wydatków (pkt 63 objaśnień)."
Procedura udokumentowania użytkowania samochodu
Podatnik ma obowiązek udokumentowania, że samochód jest używany wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Może to robić przez różne środki dowodowe, takie jak ewidencje, dokumenty, czy inne dowody.
Art. 28m ust. 5 ustawy o CIT:
"Ciężar dowodu co do wykorzystywania składnika majątku wyłącznie na cele działalności gospodarczej spoczywa na podatniku."
Rozliczenie samochodu w Estońskim CIT - podsumowanie
Interpretacja indywidualna dotycząca Estońskiego CIT i ukrytych zysków szczegółowo określa, w jaki sposób należy traktować wydatki związane z samochodami używanymi do celów mieszanych. Podatnicy muszą być świadomi obowiązku prowadzenia ewidencji i dowodzenia, że wydatki związane z używaniem samochodów osobowych są wyłącznie związane z działalnością gospodarczą, aby uniknąć opodatkowania tych wydatków jako ukryte zyski. Przedsiębiorstwa powinny dokładnie analizować swoje wydatki i konsultować się z doradcami podatkowymi, aby prawidłowo rozliczać ukryte zyski.
