W niektórych przypadkach premia może być uwzględniona przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop, ale zależy to od charakteru tej premii oraz zasad jej przyznawania i wypłaty. Jeżeli premia jest uzależniona od swobodnej decyzji pracodawcy i nie ma charakteru roszczeniowego, nie będzie wliczana do wynagrodzenia urlopowego. Natomiast, jeżeli premia przysługuje pracownikowi regularnie za wykonywanie obowiązków wynikających z rodzaju pracy świadczonej w ramach stosunku pracy i pracownik może mieć roszczenie o jej wypłatę po wykonaniu określonych zadań, będzie ona uwzględniana w wynagrodzeniu za urlop.
Zasady wynagrodzenia za urlop
Zgodnie z art. 172 ustawy - Kodeks pracy, pracownikowi za czas urlopu przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym okresie pracował.
Art. 172 k.p.:
Pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas urlopu w wysokości, jaką by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
Obliczanie wynagrodzenia za urlop odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.
Składniki wynagrodzenia uwzględniane przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop
Przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop uwzględnia się:
Składniki wynagrodzenia przysługujące w stałej miesięcznej wysokości,
zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc.
§ 7 r.s.z.u.u.w.:
Składniki wynagrodzenia ustalone w stałej miesięcznej stawce uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu.
§ 8 ust. 1 r.s.z.u.u.w.:
Składniki wynagrodzenia inne niż składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Premia uznaniowa a wynagrodzenie za urlop
Premia uznaniowa, która jest całkowicie uzależniona od swobodnego uznania pracodawcy i nie ma charakteru roszczeniowego, nie jest składnikiem wynagrodzenia uwzględnianym przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Natomiast świadczenie pieniężne, nazwane w zakładowych przepisach płacowych (lub w umowie o pracę) "premią uznaniową", wypłacane pracownikowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, w szczególności za sumienne i staranne wykonywanie pracy, jest składnikiem wynagrodzenia uwzględnianym przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 5 grudnia 2016 r., III PK 30/16. Podobnie orzekł Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia - X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z 28 listopada 2018 r., X P 199/16.
Wyrok SN z 5 grudnia 2016 r., III PK 30/16:
Świadczenie pieniężne nazwane "premią uznaniową", wypłacane systematycznie za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, jest składnikiem wynagrodzenia za pracę uwzględnianym przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego.
Składniki wynagrodzenia zmiennego
Zmienne składniki wynagrodzenia, inne niż określone w stałej wysokości, uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego na podstawie łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadku znacznego wahania wysokości tych składników, mogą być one uwzględniane w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie do 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
§ 8 ust. 1 r.s.z.u.u.w.:
W przypadku znacznego wahania wysokości składników wynagrodzenia, mogą być one uwzględniane przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Premia niezależna od nieobecności
Wątpliwości może budzić przypadek, czy premia, która nie jest zmniejszana za okres nieobecności z powodu korzystania z urlopu, powinna być uwzględniana przy obliczeniu wynagrodzenia za urlop. Przepisy rozporządzenia urlopowego nie zawierają warunku, że w podstawie wynagrodzenia za urlop może być uwzględniony tylko składnik pomniejszany za okres nieobecności.
Premia w wynagrodzeniu urlopowym - stanowisko w tej sprawie przedstawiło Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii w dniu 22 grudnia 2020 r. Zdaniem MRPiT, w celu zagwarantowania pracownikowi za czas urlopu wynagrodzenia, jakie miałby, gdyby pracował, należy uwzględniać takie składniki wynagrodzenia, jakie przysługiwałyby, gdyby w tym czasie pracował. Z pisma Ministerstwa wynika, że zmienne premie miesięczne powinny być uwzględnione w podstawie wynagrodzenia za urlop w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
Stanowisko MRPiT z 22 grudnia 2020 r.:
W celu zagwarantowania pracownikowi za czas urlopu wynagrodzenia, jakie miałby, gdyby pracował, należy przy jego ustalaniu brać pod uwagę takie składniki wynagrodzenia, jakie przysługiwałyby, gdyby w tym czasie pracował.
Premia w wynagrodzeniu urlopowym - podsumowanie
Odpowiedź na pytanie, czy premia jest uwzględniana przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop, zależy od charakteru tej premii oraz zasad jej przyznawania i wypłaty. Premia uzależniona od swobodnej decyzji pracodawcy i nie mająca charakteru roszczeniowego nie jest wliczana do wynagrodzenia urlopowego. Natomiast premia, która przysługuje pracownikowi regularnie za wykonywanie obowiązków wynikających z rodzaju pracy świadczonej w ramach stosunku pracy, może w niektórych przypadkach być uwzględniana przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop. Składniki wynagrodzenia ustalone w stałej miesięcznej stawce uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu. Składniki wynagrodzenia inne niż określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się na podstawie łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadku znacznych wahań wysokości tych składników mogą być one uwzględniane w łącznej wysokości wypłaconej w okresie do 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu.
