W spółce z o.o. występował brak środków finansowych niezbędnych do prowadzenia jej działalności. W związku z tym udziałowcy (osoby fizyczne) postanowili udzielać pożyczek na podstawie umowy ramowej. Pożyczki będą udzielane na potrzeby spółki na podstawie porozumień ustnych. Spółka zobowiązała się do zwrotu udzielonych pożyczek, gdy jej sytuacja się poprawi. Poprawy sytuacji nie było i spółka nie zwróciła pożyczek. W związku z tym uchwałą zgromadzenia wspólników postanowiono dokonać konwersji pożyczek wniesionych przez wspólników na kapitał podstawowy spółki (podwyższenie kapitału zakładowego). Kapitał podniesiono o kwotę równą udzielonym pożyczkom i utworzono nowe udziały objęte przez wspólników-pożyczkodawców. Czy pożyczkodawcy winni rozpoznać przychód podatkowy?
Zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 9 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny. Oznacza to, że w przypadku gdy wspólnik obejmie udziały w zamian za wkład niepieniężny powstanie u niego przychód. Aport w postaci wierzytelności winien być uznany jako wkład niepieniężny. Tym samym udziałowcy w naszym przypadku powinni rozpoznać przychód podatkowy, którego wysokość uzależniona będzie od wartości nominalnej objętych przez niego udziałów.
Należy przypomnieć, iż przychód taki nie wystąpiłby, gdyby objęcie udziałów w przypadku, gdy udziały zostaną objęte w zamian za wkład pieniężny.
W odniesieniu do kwestii kosztów uzyskania przychodów należy wskazać, że w sytuacjach, gdy przedmiotem aportu jest wierzytelność, sposób ustalania kosztów uzyskania przychodów zależy od tego, czy jest to wierzytelność własna, czy też wierzytelność została przez podatnika nabyta. Gdyby można było uznać, iż kwota pożyczki zamienionej na udziały o wartości równej tej kwocie stanowi koszt podatkowy, to koszt ten równałby się przychodowi. Czyli w takim przypadku podstawa opodatkowania wynosiłaby zero i podatnik nie zapłaciłby podatku.
Tutaj przypomnijmy, iż ustawodawca określił zamknięty katalog wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej, nie uwzględnił wierzytelności własnej. Czyli wierzytelności własne nie stanowią wydatku na nabycie wierzytelności, tym samym nie stanowią kosztu uzyskania przychodu w rozumieniu art. 22 ust. 1e pkt 3 ustawy o PIT. Ponieważ w tym przypadku mamy do czynienia z wierzytelnością własną to nie powstaną koszty i opodatkowaniu będzie w praktyce podlegał cały przychód.
Przypominamy: w związku ze współpracą z siecią OSCBR (mBank) księgowość naszego biura stale rozwiązuje pytania podatkowe naszych Klientów w porozumieniu z doradcą podatkowym.
