Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, jest uproszczoną formą opodatkowania, która ma na celu zachęcenie przedsiębiorców do reinwestowania zysków w rozwój firmy. Kluczowym elementem tego systemu jest konieczność prawidłowego rozliczania tzw. ukrytych zysków. Ukryte zyski to świadczenia na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych, które mogą być traktowane jako alternatywa dla dywidendy. Niniejszy artykuł analizuje kwestie związane z pożyczkami, które mogą być uznane za ukryte zyski, oraz przedstawia interpretacje indywidualne i orzecznictwo sądowe dotyczące tych zagadnień.
Pożyczka spółce opodatkowanej ryczałtem przez podmiot powiązany
Interpretacja Indywidualna z dnia 15 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.554.2021.2.AK
W kontekście wypłaty odsetek od pożyczki udzielonej przez podmiot powiązany spółce, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych wiąże powstanie obowiązku podatkowego w ramach ryczałtu od dochodów spółek z momentem wypłaty odsetek, a nie z momentem udzielenia pożyczki.
"Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy wypłaty odsetek od pożyczek pieniężnych, w ramach umowy Linii Pożyczkowej zawartej przed dniem opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, tj. 20 grudnia 2022 r., będą od 1 stycznia 2023 r. stanowiły dla Wnioskodawcy dochód z tytułu ukrytych zysków, jest nieprawidłowe."
Pożyczka udzielona przed wyborem Estońskiego CIT
Interpretacja Indywidualna z dnia 26 maja 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.583.2021.2.MK
Udzielenie pożyczek pieniężnych podmiotom powiązanym przed wyborem opodatkowania w formie ryczałtu nie powoduje powstania dochodu z tytułu ukrytych zysków.
"Obowiązek zapłaty ryczałtu od dochodów spółek należy łączyć z momentem dokonania wypłaty, wydatku lub wykonania świadczenia. Udzielone pożyczki nie będą stanowić dla Wnioskodawcy dochodu z tytułu ukrytych zysków."
Pożyczka udzielona po wyborze Estońskiego CIT
Interpretacja Indywidualna z dnia 23 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.549.2022.1.DD
Udzielenie pożyczek pieniężnych przez spółkę objętą ryczałtem od dochodów spółek na rzecz podmiotów powiązanych będzie stanowiło dochód z tytułu ukrytych zysków.
"Udzielone pożyczki pieniężne przez Wnioskodawcę podmiotom powiązanym będą stanowić dochód z tytułu ukrytych zysków określonych w art. 28m ust. 3 pkt 1 ustawy CIT."
Kwota nominalna pożyczki a ukryte zyski
Interpretacja Indywidualna z dnia 10 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.276.2022.2.AK
Pożyczka a ukryte zyski w Estońskim CIT - pożyczka udzielona wspólnikom lub innym podmiotom powiązanym w trakcie opodatkowania ryczałtem będzie stanowiła ukryte zyski. Momentem określenia ich podstawy opodatkowania jest miesiąc dokonania wypłaty/wydatku.
"Pożyczka, która zostanie udzielona wspólnikom lub innemu podmiotowi powiązanemu w trakcie opodatkowania ryczałtem, będzie stanowiła ukryte zyski określone w ww. przepisach."
Odsetki od pożyczki a ukryte zyski
Interpretacja Indywidualna z dnia 10 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.276.2022.2.AK
Odsetki od pożyczki udzielonej przez spółkę wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu nie stanowią ukrytych zysków.
"Odsetki od pożyczki udzielonej przez Wnioskodawcę wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu nie stanowią ukrytych zysków."
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Gl 93/23
Sąd podkreślił konieczność każdorazowej weryfikacji celu pożyczki przez organ podatkowy, aby ustalić, czy pożyczka została udzielona w związku z prawem do udziału w zysku.
"Rolą organu jest ustalenie celu pożyczki, tj. czy pożyczka została wykonana w związku z prawem do udziału w zysku."
Co zamiast pożyczek?
Interpretacja Indywidualna z dnia 4 maja 2023 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.130.2023.1.MC
Nieodpłatne korzystanie przez spółkę z kapitału pożyczki udzielonej przez podmiot powiązany nie będzie skutkowało obowiązkiem rozliczenia i uiszczenia ryczałtu od dochodów spółek, pod warunkiem, że warunki transakcji są rynkowe.
"Nieodpłatne korzystanie przez spółkę z kapitału pożyczki udzielonej przez podmiot powiązany nie będzie skutkowało obowiązkiem rozliczenia i uiszczenia ryczałtu od dochodów spółek."
Przykład: Pan Nowak i samochód
Pan Nowak, prowadzący działalność gospodarczą przez spółkę z o.o., zdecydował się na zakup samochodu jako prezentu ślubnego dla swojego syna. Samochód będzie wykorzystywany zarówno do celów prywatnych, jak i służbowych. W takim przypadku dochód z tytułu ukrytych zysków wyniesie 50% wszystkich związanych z samochodem wydatków, w tym odpisów amortyzacyjnych, kosztów paliwa, napraw i innych.
Pożyczka a ukryte zyski w Estońskim CIT - podsumowanie
Kwestia pożyczek w kontekście ukrytych zysków w ramach Estońskiego CIT jest złożona i wymaga szczegółowej analizy każdej transakcji. Interpretacje indywidualne oraz orzecznictwo sądowe wskazują, że kluczowym momentem dla rozpoznania obowiązku podatkowego jest moment wypłaty odsetek lub pożyczki, a nie samo jej udzielenie. Ponadto, szczególną uwagę należy zwrócić na cel pożyczki i jej rynkowe warunki. Przedsiębiorstwa powinny dokładnie dokumentować wszystkie transakcje i regularnie konsultować się z doradcami podatkowymi, aby uniknąć nieporozumień i sankcji związanych z ukrytymi zyskami. Regularne przeglądy transakcji z podmiotami powiązanymi oraz prowadzenie szczegółowej dokumentacji są kluczowe dla zachowania zgodności z przepisami Estońskiego CIT.
