Podatki w działalności lekarzy i pielęgniarek przez lata stanowiły przedmiot licznych komplikacji, wynikających z częstych modyfikacji przepisów, a także z wyzwań w zakresie klasyfikacji pewnych działań zawodowych oraz metod świadczenia usług. Rok 2022 przyniósł nowe zmiany, głównie za sprawą wprowadzenia reformy znanej jako „Polski Ład”. W tym kontekście warto sprawdzić, która opcja opodatkowania obecnie jest najkorzystniejsza dla osób wykonujących zawód pielęgniarki. Jaką formę opodatkowania może wybrać pielęgniarka?
Karta podatkowa dla pielęgniarki
Nowelizacja ustawy dotyczącej ryczałtowego podatku dochodowego od pewnych rodzajów przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wprowadziła zmiany, które dotyczą podatników oferujących usługi w dziedzinie ochrony zdrowia, w tym opodatkowania pielęgniarek prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Obecnie pielęgniarki nie mają możliwości wyboru opodatkowania w formie karty podatkowej, jeśli ich działalność gospodarcza świadczona jest na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub osób fizycznych działających gospodarczo. Opodatkowanie w formie karty podatkowej zostało więc wyłączone w przypadku pielęgniarek zatrudnionych np. w szpitalach czy przychodniach – tzw. kontrakty B2B.
Forma opodatkowania dla pielęgniarki
W 2023 roku pielęgniarki prowadzące działalność gospodarczą, współpracujące na zasadach podwykonawstwa np.: ze szpitalem, mają do wyboru trzy formy opodatkowania swoich przychodów:
Zasady ogólne pielęgniarki: 12% podatku od dochodu do 120 000 zł oraz 32% od nadwyżki po przekroczeniu 120 000 zł. W tym wariancie opodatkowania można wykorzystać kwotę wolną od podatku 30 000 zł. W 2024 roku rząd rozpoczął planowanie podwyższenie kwoty wolnej od podatku.
Podatek liniowy pielęgniarki: 19% podatku od dochodu – bez znaczenia wysokość dochodu. Brak możliwości odliczenia kwoty wolnej od podatku.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych pielęgniarki: 14% podatku od przychodu - w tym wariancie nie pomniejszych podstawy opodatkowania o koszty firmowe. Odliczysz tylko opłacone składki na ubezpieczenia społeczne i 50% opłaconych składek na ubezpieczenia zdrowotne. W niektórych przypadkach odliczysz stratę.
Księgowość pielęgniarki - przykład faktury
Rozliczenie VAT pielęgniarki
Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), usługi w obszarze opieki medycznej mające na celu profilaktykę, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawę zdrowia, są zwolnione z VAT. To zwolnienie dotyczy usług świadczonych przez osoby wykonujące zawody medyczne, takie jak lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne, osoby wykonujące zawody medyczne określone w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, a także psychologów.
Dzięki temu, usługi świadczone przez pielęgniarki, które są skierowane na profilaktykę, ochronę, ratowanie, przywracanie zdrowia oraz jego poprawę, mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, niezależnie od wysokości osiąganego przychodu.
Pielęgniarka na kontrakcie
Zastanawiając się nad możliwościami odliczeń dla pielęgniarki pracującej na kontrakcie (B2B), warto zauważyć, że w praktyce takich kosztów może być stosunkowo mało. Dlatego często rekomendowanym rozwiązaniem dla pielęgniarek jest skorzystanie z ryczałtu.
Jednakże, decyzja o wyborze najlepszej formy opodatkowania pielęgniarki powinna być poprzedzona dokładną analizą indywidualnej sytuacji finansowej. Każda pielęgniarka powinna dokładnie rozpatrzeć rodzaj i wielkość ponoszonych przez siebie kosztów działalności. Argumenty przemawiające za wyborem innej formy opodatkowania niż ryczałt mogą obejmować między innymi wysokie koszty wynajmu lokalu, zakup samochodu, znaczące wydatki na wynagrodzenia pracowników, czy też duże nakłady na zakup niezbędnych materiałów.
Warto pamiętać, że pielęgniarka może zmienić formę opodatkowania raz w roku. |
Przykład:
Anna jest pielęgniarką. Postanowiła założyć jednoosobową działalność gospodarczą aby świadczyć usługi pielęgniarskie. Dokonując wyboru formy opodatkowania, zdecydowała się na podatek liniowy, który zakłada stałą stawkę wynoszącą 19% od dochodu uzyskanego z prowadzonej działalności. Anna miała możliwość wyboru podatku liniowego, ponieważ nie świadczy usług dla swojego aktualnego ani poprzedniego pracodawcy, co pozwala jej na skorzystanie z tej formy opodatkowania działalności pielęgniarskiej. Dodatkowo, Anna kontynuuje pracę na etacie, gdzie jej zarobki przekraczają minimalne wynagrodzenie określone w przepisach, co daje możliwość zwolnienia z opłacania składek społecznych z prowadzonej działalności.
Przychód Anny: 9984 zł
Koszty firmowe: 150 zł (usługi telekomunikacyjne)
Opłacone składki społeczne: praca na etacie z minimalnym wynagrodzeniem lub większym = brak składek społecznych
Opłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne: 443, 56 zł
Podstawa opodatkowania: 9984 zł – 150 zł – 443,56 zł (uwaga na limit) = 9 390,44 zł
Zaokrąglenie: 9390 zł x 19% = 1784,10 zł
Podatek do zapłaty: 1784 zł
Były lub obecny pracodawca pielęgniarki
Księgowość pielęgniarki - zasady opodatkowania pielęgniarki, która decyduje się na świadczenie usług na rzecz swojego obecnego lub byłego pracodawcy, są ściśle określone w przepisach podatkowych. Przepisy te wykluczają możliwość wyboru podatku liniowego lub ryczałtu ewidencjonowanego dla działalności gospodarczej świadczonej na rzecz pracodawcy, z którym pielęgniarka była wcześniej związana umową o pracę, pod warunkiem, że zakres obowiązków zatrudnienia pokrywa/ł się z usługami świadczonymi w ramach działalności gospodarczej pielęgniarki. Ograniczenie to nie dotyczy jednak umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenie czy umowy o dzieło.
Przeczytaj również:
W sytuacji, gdy pielęgniarka zamierza świadczyć usługi dla byłego lub obecnego pracodawcy w takim samym zakresie jak to było na umowie o pracę, to jedyną dostępną formą opodatkowania jest skala podatkowa, która zakłada progresywne stawki podatkowe, zależne od wysokości osiąganego dochodu.
w przypadku podatku liniowego, pielęgniarka ma możliwość wyboru tej formy opodatkowania dopiero od roku następującego po roku, w którym zakończyła się umowa o pracę. Oznacza to, że jeśli umowa o pracę została rozwiązana w bieżącym roku podatkowym, pielęgniarka nie może skorzystać z podatku liniowego jeszcze w tym samym roku;
w odniesieniu do ryczałtu ewidencjonowanego, możliwość wyboru tej formy opodatkowania jest dostępna po upływie dwóch lat od zakończenia umowy o pracę. Co oznacza, że pielęgniarka nie może wybrać ryczałtu w roku rozwiązania umowy o pracę ani w roku bezpośrednio po nim.
Przykład
Pielęgniarka Anna, która rozwiązała umowę o pracę w 2023 roku i rozpoczęła jednoosobową działalność gospodarczą świadcząc usługi identyczne z tymi, które wykonywała na etacie dla tego samego pracodawcy, w 2023 roku musi rozliczać się na zasadach ogólnych (skala podatkowa). Od 2024 roku może już przejść na opodatkowanie w formie podatku liniowego. Natomiast możliwość skorzystania z ryczałtu ewidencjonowanego otwiera się dla pielęgniarki dopiero od 2025 roku.
