Przedsiębiorcy, którzy skorzystali z ulgi na start i później przechodzą na preferencyjny ZUS, mogą mieć wątpliwości, czy spełniają warunki do ubiegania się o wakacje składkowe, zwłaszcza jeśli podlegają ubezpieczeniom społecznym tylko przez jeden dzień w miesiącu przed złożeniem wniosku. Poniżej wyjaśniamy, jak działa mechanizm wakacji składkowych oraz kiedy jednodniowe podleganie ubezpieczeniom może być wystarczające do uzyskania tej ulgi.
Czym są wakacje składkowe?
Od 1 listopada 2024 r. przedsiębiorcy mogą skorzystać z tzw. wakacji składkowych – miesięcznego zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz wypadkowe. Taką możliwość przewidują przepisy znowelizowanej ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Art. 17a u.s.u.s. stanowi, że przedsiębiorcy mają prawo do zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za jeden wybrany miesiąc w roku kalendarzowym, pod warunkiem, że spełnią określone wymagania. Zwolnienie to przysługuje przedsiębiorcom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, z wyłączeniem osób korzystających z ulgi na start.
Kiedy przedsiębiorca ma prawo do wakacji składkowych?
Jednodniowe podleganie ubezpieczeniom społecznym po uldze na start a prawo do wakacji składkowych - aby przedsiębiorca mógł skorzystać z wakacji składkowych, musi spełniać kilka warunków wymienionych w art. 17a i 17b u.s.u.s. Przedstawiamy je poniżej:
Limit ubezpieczonych - zgodnie z art. 17b ust. 1 pkt 1 u.s.u.s., przedsiębiorca w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie może mieć zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego więcej niż 10 ubezpieczonych (łącznie ze sobą).
Limit przychodów - przedsiębiorca w ostatnich dwóch latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie może osiągnąć przychodu z działalności przekraczającego równowartość 2 milionów euro.
Zakaz pracy dla byłego pracodawcy - w myśl art. 17b ust. 1 pkt 3 u.s.u.s., przedsiębiorca w roku poprzedzającym złożenie wniosku oraz w bieżącym roku nie może świadczyć usług w ramach działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego wykonywał podobne obowiązki na umowie o pracę.
Podleganie ubezpieczeniom społecznym w miesiącu poprzedzającym wniosek - zgodnie z art. 17b ust. 1 pkt 4 u.s.u.s., przedsiębiorca musi podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.
Czy jednodniowe podleganie ubezpieczeniom jest wystarczające?
Ustawa nie wymaga, aby przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym przez cały miesiąc. Wystarczy, że spełniał ten warunek choćby przez jeden dzień w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym złożenie wniosku. Stanowisko to potwierdził ZUS, który w informacji z dnia 5 sierpnia 2024 r. na swojej stronie internetowej wskazał, że wakacje składkowe przysługują osobom podlegającym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu choćby przez jeden dzień poprzedniego miesiąca.
Warto sprawdzić:
Czy wspólnik spółki cywilnej, jawnej lub komandytowej może skorzystać z wakacji składkowych ZUS?
Jak obliczyć limit przychodu dla wakacji składkowych ZUS jako wspólnik spółki cywilnej?
Dobrowolne ubezpieczenia społeczne a wakacje składkowe – zasady dla przedsiębiorców
PFRON a wakacje składkowe ZUS – porównanie korzyści dla przedsiębiorców
Pracodawca sprzed lat a wakacje składkowe ZUS - były pracodawca jako warunek ulgi
Przykład sytuacji z ulgą na start i preferencyjnym ZUS dla wakacji składkowych
Rozważmy przypadek przedsiębiorcy, który rozpoczął działalność gospodarczą 1 maja 2024 r. i do 30 października 2024 r. korzystał z ulgi na start. Z dniem 31 października 2024 r. zrezygnował z tej ulgi i zgłosił się do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ramach preferencyjnego ZUS.
W związku z tym, że przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym od 31 października 2024 r., spełnia on wymóg podlegania ubezpieczeniom społecznym w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku, co oznacza, że może ubiegać się o wakacje składkowe za grudzień 2024 r.
Jakie składki obejmują wakacje składkowe?
Przedsiębiorca korzystający z wakacji składkowych jest zwolniony z opłacania składek na:
ubezpieczenie emerytalne,
ubezpieczenie rentowe,
ubezpieczenie wypadkowe.
Dodatkowo wakacje składkowe obejmują składkę na ubezpieczenie chorobowe, jeśli przedsiębiorca dobrowolnie przystąpił do tego ubezpieczenia i podlegał mu w miesiącu składania wniosku oraz w miesiącu poprzedzającym ten wniosek. Nie obejmują one jednak składki zdrowotnej – przedsiębiorca musi ją opłacić w pełnej wysokości za miesiąc, w którym korzysta z ulgi.
Art. 17b ust. 2 u.s.u.s.
Przepis wskazuje, że:
„Zwolnienie z opłacenia składek obejmuje składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe (o ile ubezpieczony podlegał temu ubezpieczeniu w miesiącu składania wniosku i w miesiącu poprzedzającym).”
W jakim terminie składa się wniosek o wakacje składkowe?
Z wnioskiem o wakacje składkowe za grudzień 2024 r. przedsiębiorca powinien wystąpić w listopadzie 2024 r. (czyli w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chce skorzystać ze zwolnienia). Złożenie wniosku po terminie uniemożliwi skorzystanie z ulgi.
Wymagane dokumenty i kod tytułu ubezpieczenia
Aby ubiegać się o wakacje składkowe, przedsiębiorca musi złożyć wniosek poprzez swój profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA przedsiębiorca musi wskazać właściwy kod tytułu ubezpieczenia, który powinien być odpowiedni dla osób korzystających z preferencyjnego ZUS.
Przykład kodu:
05 70 0 0 – dla przedsiębiorców uprawnionych do dwuletniego preferencyjnego ZUS.
Jednodniowe podleganie ubezpieczeniom społecznym po uldze na start a prawo do wakacji składkowych - podsumowanie
Podsumowując, przedsiębiorca, który korzystał z ulgi na start i zrezygnował z niej, zgłaszając się do ubezpieczeń społecznych na jeden dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, spełnia wymóg dotyczący podlegania ubezpieczeniom. Dzięki temu, jeśli spełni pozostałe kryteria, ma prawo ubiegać się o wakacje składkowe za grudzień 2024 r., składając wniosek w listopadzie 2024 r.
