W przypadku wystawiania voucherów przez restaurację, sprzedaż takiego vouchera nie podlega bezpośrednio opodatkowaniu VAT, jeśli jest to bon różnego przeznaczenia (MPV – Multi-purpose Voucher). Ponieważ restauracje oferują zazwyczaj usługi objęte różnymi stawkami VAT (zwykle 8% na usługi gastronomiczne i 23% na napoje i inne produkty), jest niemal pewne, że voucher ten będzie kwalifikowany jako bon różnego przeznaczenia. Oznacza to, że sprzedaż vouchera pełni funkcję płatniczą i jego sprzedaż nie podlega VAT w momencie wydania. Dopiero w momencie skorzystania z usług w restauracji na podstawie vouchera nastąpi opodatkowanie odpowiednią stawką VAT, zgodnie z charakterem zamówionych towarów lub usług.
Bony dla klientów restauracji
Przepisy dotyczące opodatkowania bonów reguluje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.), a dokładnie art. 2 pkt 43 i pkt 44 tej ustawy, które definiują:
bon jednego przeznaczenia (SPV - Single-purpose Voucher) – to bon, dla którego w momencie jego emisji wiadomo, jakie towary lub usługi będą nabyte, a także znana jest stawka VAT oraz miejsce dostawy. W przypadku bonów jednego przeznaczenia, już sprzedaż takiego bonu podlega opodatkowaniu VAT, ponieważ kwota podatku jest znana od razu.
bon różnego przeznaczenia (MPV - Multi-purpose Voucher) – to bon, dla którego nie można w momencie jego emisji określić dokładnie, jakie towary lub usługi zostaną nabyte oraz jaka będzie zastosowana stawka VAT. Dopiero w momencie realizacji bonu następuje opodatkowanie transakcji odpowiednią stawką VAT.
W kontekście prowadzenia restauracji, która sprzedaje różne produkty, opodatkowane różnymi stawkami VAT (np. 8% na usługi gastronomiczne i 23% na napoje), nie jest możliwe jednoznaczne określenie, jakie towary lub usługi zostaną zakupione na podstawie vouchera. Oznacza to, że nie można w momencie sprzedaży vouchera ustalić ani stawki VAT, ani rodzaju usługi, z jakiej skorzysta klient. Taki voucher spełnia zatem definicję bonu różnego przeznaczenia (MPV).
Przykład:
Klient zakupił voucher o wartości 1000 zł, który może wykorzystać na dowolne usługi lub produkty w restauracji. W momencie sprzedaży tego vouchera restauracja nie jest w stanie określić, czy klient wykorzysta go na zakup jedzenia (opodatkowane stawką 8%), czy też na napoje alkoholowe (opodatkowane stawką 23%). W związku z tym voucher ten jest bonem różnego przeznaczenia. Sprzedaż vouchera nie jest opodatkowana VAT, a opodatkowanie nastąpi dopiero w momencie realizacji vouchera, kiedy klient zamówi konkretne usługi lub produkty.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 30 października 2023 r. (0113-KDIPT1-2.4012.596.2023.2.JSZ) potwierdził, że karty podarunkowe, które uprawniają klientów do dokonywania zakupów w przyszłości, spełniają definicję bonu różnego przeznaczenia. W związku z tym transfer takiego bonu nie podlega opodatkowaniu VAT. Dopiero skorzystanie z bonu, czyli jego realizacja w zamian za konkretne towary lub usługi, podlega VAT na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 8b ust. 1 u.p.t.u.
Opodatkowanie przy realizacji bonu
Jaką stawkę VAT zastosować przy sprzedaży voucherów przez restaurację? - zgodnie z art. 8b ust. 1 u.p.t.u., w przypadku bonu różnego przeznaczenia, opodatkowaniu VAT podlega faktyczna dostawa towarów lub świadczenie usług w zamian za bon, który jest traktowany jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia. Oznacza to, że w momencie realizacji vouchera przez klienta, restauracja musi opodatkować transakcję zgodnie z właściwymi stawkami VAT:
8% VAT dla usług gastronomicznych (jedzenie),
23% VAT dla napojów, w tym alkoholu.
Kiedy mamy do czynienia z bonem jednego przeznaczenia?
Bon jednego przeznaczenia występuje wtedy, gdy w momencie jego sprzedaży wiadomo, jaki towar lub usługa zostanie nabyta oraz jaka stawka VAT będzie obowiązywać. Przykładem takiego bonu może być voucher na konkretny posiłek w restauracji, np. bon na danie dnia, który jest z góry opodatkowany stawką 8% VAT. W takim przypadku sprzedaż bonu podlega opodatkowaniu już w momencie jego sprzedaży, ponieważ wszystkie parametry transakcji są znane w chwili wydania bonu.
Jaką stawkę VAT zastosować przy sprzedaży voucherów przez restaurację? - podsumowanie
W przypadku sprzedaży voucherów przez restaurację, w sytuacji gdy oferowane są różne produkty i usługi objęte różnymi stawkami VAT (zwykle 8% i 23%), mamy do czynienia z bonem różnego przeznaczenia (MPV). Sprzedaż takiego bonu nie podlega VAT, ponieważ pełni on jedynie funkcję płatniczą. Dopiero w momencie, gdy klient realizuje bon w restauracji, restauracja musi naliczyć VAT według właściwej stawki, odpowiedniej dla zamówionych usług lub towarów.
