W 2024 roku zasady opodatkowania umów zlecenia uległy kilku istotnym zmianom, które warto znać, szczególnie jeśli jesteś księgowym lub przedsiębiorcą. W tym artykule przedstawimy szczegółowy przegląd najważniejszych zmian, jakie wprowadziły nowe przepisy, oraz praktyczne wskazówki, jak się do nich przygotować.
Podatek dochodowy z umowy zlecenia
Podstawą prawną do poboru zaliczek na podatek dochodowy od umów zlecenia jest ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof).
Umowa zlecenia zawarta z własnym pracownikiem:
Płatnik pobiera zaliczkę na podatek dochodowy niezależnie od kwoty należności. Jest to istotne, ponieważ eliminuje wszelkie wątpliwości dotyczące progu dochodowego, od którego zaczyna się naliczanie zaliczki.
Umowa zlecenia zawarta z osobą niebędącą pracownikiem płatnika:
Zasady poboru zaliczek różnią się w zależności od kwoty należności i sposobu jej określenia. Jeżeli należność jest określona wprost i przekracza 200 zł lub jeśli sposób jej wyliczenia nie jest jednoznacznie podany, płatnik jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy.
Jeżeli kwota należności jest niższa niż 200 zł, obowiązuje zryczałtowany podatek dochodowy, zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 5a updof.
Ulgi podatkowe a umowy zlecenia
W 2024 roku wprowadzono zmiany w zakresie ulg podatkowych, które mogą być stosowane w przypadku umów zlecenia.
Ulga dla młodych:
Ulga ta jest stosowana z mocy ustawy, co oznacza, że młodzi pracownicy (do 26. roku życia) są automatycznie zwolnieni z podatku dochodowego od umów zlecenia. Zleceniobiorca może jednak złożyć wniosek o niestosowanie tej ulgi, jeśli nie chce z niej korzystać. Warto zauważyć, że ulga ta ma na celu wspieranie młodych osób na rynku pracy poprzez zmniejszenie ich obciążeń podatkowych.
Ulga dla powracających z zagranicy, rodzin 4+ oraz seniorów:
Te ulgi są stosowane na wniosek zleceniobiorcy. Oznacza to, że osoby powracające z zagranicy, członkowie rodzin wielodzietnych (4+) oraz seniorzy mogą skorzystać z tych ulg, ale muszą wcześniej złożyć odpowiedni wniosek. Każda z tych ulg ma na celu wsparcie określonych grup społecznych i zmniejszenie ich obciążeń podatkowych.
Koszty uzyskania przychodu z umowy zlecenia
Koszty uzyskania przychodu w przypadku umów zlecenia wynoszą 20% uzyskanego przychodu. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że koszty te są obliczane od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe.
Przykład:
Jeśli zleceniobiorca zarabia 4000 zł miesięcznie, a składki na ubezpieczenia społeczne wynoszą 548,40 zł, koszty uzyskania przychodu będą obliczane od kwoty 3451,60 zł (4000 zł - 548,40 zł). Koszty uzyskania przychodu wyniosą więc 690,32 zł (3451,60 zł * 20%).
Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne są istotnym elementem obliczania należności z umów zlecenia.
Składki na ubezpieczenia społeczne:
Składki te podlegają odliczeniu od przychodu i zmniejszają kwotę do wypłaty zleceniobiorcy. Oznacza to, że składki na ubezpieczenia społeczne, takie jak emerytalne, rentowe czy chorobowe, są potrącane z wynagrodzenia brutto, co zmniejsza podstawę opodatkowania oraz kwotę netto do wypłaty. Studenci i uczniowie do 26 roku życia mogą po spełnieniu odpowiednich warunków korzystać ze zwolnienia z oskładkowania umowy zlecenia.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
Składki te nie podlegają odliczeniu od przychodu, ale zmniejszają kwotę wynagrodzenia wypłacanego zleceniobiorcy. Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru składki, która jest obliczana od kwoty wynagrodzenia pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne.
Podstawa opodatkowania umowy zlecenia
Jak rozliczyć umowy zlecenie? - podstawą opodatkowania przy umowach zlecenia jest przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu oraz o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenia społeczne. Ważne jest, aby dokładnie obliczyć te wartości, ponieważ mają one bezpośredni wpływ na wysokość należnego podatku dochodowego.
Stawki podatkowe stosowane do umów zlecenia
Stawka podatku:
Standardowa stawka podatku dochodowego wynosi 12%. Zleceniobiorca może jednak złożyć wniosek o zastosowanie wyższej stawki podatkowej w wysokości 32%, jeśli spełnia określone warunki. Jest to istotne w przypadku osób o wyższych dochodach, które chcą uniknąć zaskoczenia przy rozliczeniu rocznym.
Kwota zmniejszająca podatek:
Zleceniobiorca może złożyć oświadczenie w sprawie stosowania kwoty zmniejszającej podatek, która wynosi 300 zł, 150 zł lub 100 zł miesięcznie. Jest to istotne narzędzie dla zleceniobiorców, którzy chcą lepiej zarządzać swoimi zobowiązaniami podatkowymi w trakcie roku.
Niepobieranie zaliczki na podatek:
Zleceniobiorca może złożyć zleceniodawcy wniosek o niepobieranie zaliczek w 2024 roku, jeżeli przewiduje, że jego dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w tym roku kwoty 30.000 zł. Jest to szczególnie przydatne dla osób, które przewidują niskie dochody w danym roku podatkowym.
Przykłady rozliczeń umowy zlecenia
Przykład 1: Zleceniobiorca A
Zleceniodawca zawarł umowę zlecenia z osobą niebędącą jego pracownikiem, określając w umowie kwotę wynagrodzenia na 4000 zł. Zleceniobiorca A podlega obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu oraz zdrowotnemu, a dobrowolnie przystąpił do ubezpieczenia chorobowego. Zleceniobiorca złożył oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 300 zł.
Obciążenia podatkowo-składkowe przedstawiają się następująco:
Przychód: 4000,00 zł
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 4000,00 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne (9,76% + 1,5% + 2,45%): 548,40 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (4000 zł - 548,40 zł): 3451,60 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne (3451,60 zł * 9%): 310,64 zł
Koszty uzyskania przychodu [(3451,60 zł - 548,40 zł) * 20%]: 690,32 zł
Podstawa opodatkowania, po zaokrągleniu do pełnych złotych:
Zaliczka na podatek: 2761,00 zł
Zaliczka na podatek (2761 zł * 12%): 331,32 zł
Kwota zmniejszająca podatek: 300,00 zł
Do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych: 31,00 zł
Do wypłaty zleceniobiorcy (4000 zł - 548,40 zł - 310,64 zł - 31 zł): 3109,96 zł
Przykład 2: Zleceniobiorca B
Zleceniodawca zawarł umowę zlecenia z osobą niebędącą jego pracownikiem, określając w umowie kwotę wynagrodzenia na 180 zł. W tym przypadku obowiązuje zryczałtowany podatek dochodowy.
Obciążenia podatkowo-składkowe przedstawiają się następująco:
Przychód: 180,00 zł
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 180,00 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne (9,76% + 1,5% + 2,45%): 24,68 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (180 zł - 24,68 zł): 155,32 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne (155,32 zł * 9%): 13,98 zł
Zryczałtowany podatek dochodowy (180 zł * 12%): 21,60 zł
Do wypłaty zleceniobiorcy (180 zł - 24,68 zł - 13,98 zł - 21,60 zł): 119,34 zł
W celu przybliżenia niektórych przepisów, warto przyjrzeć się interpretacjom podatkowym wydanym przez organy skarbowe.
Przykład 3: Zleceniobiorca C – powracający z zagranicy
Zleceniodawca zawarł umowę zlecenia z osobą powracającą z zagranicy. Kwota wynagrodzenia określona w umowie wynosi 3500 zł. Zleceniobiorca składa wniosek o zastosowanie ulgi dla powracających z zagranicy.
Obciążenia podatkowo-składkowe przedstawiają się następująco:
Przychód: 3500,00 zł
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 3500,00 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne (9,76% + 1,5% + 2,45%): 480,50 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (3500 zł - 480,50 zł): 3019,50 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne (3019,50 zł * 9%): 271,76 zł
Koszty uzyskania przychodu [(3019,50 zł - 480,50 zł) * 20%]: 607,80 zł
Podstawa opodatkowania, po zaokrągleniu do pełnych złotych:
Zaliczka na podatek: 2431,00 zł
Zaliczka na podatek (2431 zł * 12%): 291,72 zł
Ulga dla powracających z zagranicy: 291,72 zł
Kwota zmniejszająca podatek: 0,00 zł
Do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych: 0,00 zł
Do wypłaty zleceniobiorcy (3500 zł - 480,50 zł - 271,76 zł): 2747,74 zł
Przykład 4: Zleceniobiorca D – rodzina 4+
Zleceniodawca zawarł umowę zlecenia z osobą będącą członkiem rodziny 4+. Kwota wynagrodzenia określona w umowie wynosi 4500 zł. Zleceniobiorca składa wniosek o zastosowanie ulgi dla rodzin 4+.
Obciążenia podatkowo-składkowe przedstawiają się następująco:
Przychód: 4500,00 zł
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 4500,00 zł
Składki na ubezpieczenia społeczne (9,76% + 1,5% + 2,45%): 617,10 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (4500 zł - 617,10 zł): 3882,90 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne (3882,90 zł * 9%): 349,46 zł
Koszty uzyskania przychodu [(3882,90 zł - 617,10 zł) * 20%]: 653,16 zł
Podstawa opodatkowania, po zaokrągleniu do pełnych złotych:
Zaliczka na podatek: 3230,00 zł
Zaliczka na podatek (3230 zł * 12%): 387,60 zł
Ulga dla rodzin 4+: 387,60 zł
Kwota zmniejszająca podatek: 0,00 zł
Do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych: 0,00 zł
Do wypłaty zleceniobiorcy (4500 zł - 617,10 zł - 349,46 zł): 3533,44 zł
Jak rozliczyć umowy zlecenie? - podsumowanie
Rok 2024 przyniósł szereg istotnych zmian w opodatkowaniu umów zlecenia, które mają na celu uproszczenie procedur i wprowadzenie nowych ulg podatkowych dla określonych grup społecznych. Dzięki temu możliwe jest bardziej elastyczne zarządzanie zobowiązaniami podatkowymi oraz lepsze dostosowanie rozliczeń do indywidualnych potrzeb zleceniobiorców.
Kluczowe zmiany obejmują:
Obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy niezależnie od kwoty należności w przypadku umów z własnymi pracownikami.
Zróżnicowane podejście do poboru zaliczek na podatek dochodowy w zależności od kwoty należności i sposobu jej określenia.
Wprowadzenie nowych ulg podatkowych dla młodych, powracających z zagranicy, rodzin 4+ oraz seniorów.
Dokładniejsze zasady obliczania kosztów uzyskania przychodu oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Dla księgowych oznacza to konieczność ciągłego śledzenia zmian w przepisach oraz dostosowywania procedur rozliczeniowych do nowych wymogów. Regularne szkolenia, konsultacje z doradcami podatkowymi oraz korzystanie z nowoczesnego oprogramowania księgowego mogą znacznie ułatwić to zadanie.
