Posiadanie i wydobywanie kryptowalut przez spółki staje się coraz bardziej powszechne. Jedną z istotnych kwestii związanych z działalnością polegającą na wydobywaniu kryptowalut, popularnie nazywanych "kopaniem", jest prawidłowa ewidencja księgowa oraz prezentacja tych aktywów w sprawozdaniu finansowym. Poniższy artykuł omawia, jak należy wycenić i zaprezentować kryptowaluty w bilansie oraz jak powinna wyglądać ewidencja księgowa.
Ewidencja wydobycia kryptowalut
W przypadku spółki posiadającej serwer obliczeniowy (tzw. "koparkę") do wydobywania kryptowalut, konieczne jest odpowiednie ujęcie wydobytych kryptowalut w księgach rachunkowych. Pomimo braku szczegółowych przepisów dotyczących ewidencji kryptowalut w polskim prawie bilansowym, zasady ich ujmowania można oprzeć na analogii do produkcji innych wyrobów gotowych.
Wycena kryptowalut do bilansu
Na dzień bilansowy, wydobyte kryptowaluty należy wycenić w koszcie wytworzenia. Koszt ten obejmuje między innymi amortyzację "koparek" oraz energię elektryczną zużytą podczas wydobycia. Wartość kryptowalut nie powinna jednak przekraczać ich ceny sprzedaży na dzień bilansowy.
Art. 28 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości (u.o.r.) brzmi:
"Na dzień bilansowy wartość składników rzeczowych aktywów obrotowych, wyrażoną w cenach ewidencyjnych, doprowadza się do poziomu wartości według cen zakupu lub ujmuje według wartości godziwej."
Prezentacja kryptowalut w bilansie
Zgodnie z powyższymi zasadami, kryptowaluty wydobyte przez spółkę można wykazać w bilansie w pozycji zapasów. Wycena kryptowalut powinna być dokonana zgodnie z cenami przyjętymi na giełdach kryptowalut na dzień bilansowy. Należy również uwzględnić fakt, że przychód z tytułu posiadanej kryptowaluty powstanie dopiero w momencie jej sprzedaży lub wymiany.
Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
Zasady ewidencji i wyceny kryptowalut nie zostały jednoznacznie uregulowane w polskiej ustawie o rachunkowości. W takich przypadkach, zgodnie z art. 10 ust. 3 u.o.r., można skorzystać z rozwiązań przyjętych w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR). Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (IFRIC) w czerwcu 2019 r. wydał interpretację dotyczącą prezentacji kryptowalut w sprawozdaniach finansowych. Zgodnie z tą interpretacją, jeżeli jednostka posiada kryptowalutę na sprzedaż w toku zwykłej działalności operacyjnej, to do tych aktywów stosuje się MSR 2 "Zapasy".
Art. 10 ust. 3 u.o.r. stanowi:
"Jednostki mogą stosować rozwiązania przyjęte w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości, jeżeli zasady ewidencji i wyceny aktywów nie zostały jednoznacznie uregulowane w polskiej ustawie o rachunkowości."
Interpretacja IFRIC dotycząca kryptowalut
Ewidencja i prezentacja kryptowalut w bilansie - Interpretacja IFRIC z czerwca 2019 r. wskazuje, że w przypadku kryptowalut stosuje się MSR 2 "Zapasy". Oznacza to, że kryptowaluty powinny być wyceniane w koszcie wytworzenia, nie wyższym od cen sprzedaży netto. Takie podejście jest zgodne z art. 28 ust. 1 pkt 6 u.o.r., który odnosi się do wyceny rzeczowych aktywów obrotowych.
Opracowanie polityki rachunkowości
W związku z brakiem jednoznacznych przepisów krajowych dotyczących ewidencji kryptowalut, spółki powinny opracować i przyjąć własne zasady wyceny i prezentacji kryptowalut w polityce rachunkowości. Zasady te powinny być ujawnione w sprawozdaniu finansowym.
Przykład ewidencji księgowej
Koszty wytworzenia
Amortyzacja "koparki" (serwera obliczeniowego)
koszt zużytej energii elektrycznej
inne koszty bezpośrednie związane z wydobyciem.
Zapasy
Na dzień bilansowy, wartość wydobytych kryptowalut zostaje zaksięgowana jako zapasy według kosztu wytworzenia, nie wyższego od ceny sprzedaży netto na dzień bilansowy.
Ewidencja i prezentacja kryptowalut w bilansie - podsumowanie
Podsumowując, spółka posiadająca serwer obliczeniowy do wydobywania kryptowalut powinna odpowiednio ewidencjonować i wyceniać wydobyte kryptowaluty. Na dzień bilansowy kryptowaluty powinny być wykazane w bilansie w pozycji zapasów według kosztu wytworzenia, nie wyższego od ceny sprzedaży netto. Ewidencja księgowa powinna być prowadzona zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości, uwzględniając interpretacje Międzynarodowych Standardów Rachunkowości.
Przy braku szczegółowych regulacji krajowych, spółki powinny opracować własne zasady ewidencji i wyceny kryptowalut, które będą zgodne z międzynarodowymi standardami oraz ujawniać je w polityce rachunkowości i sprawozdaniach finansowych.
Comments