Estoński CIT – wstępna korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to alternatywna forma opodatkowania, która wprowadza uproszczone zasady rozliczania podatków dla przedsiębiorstw. Jednym z kluczowych obowiązków dla podatników wybierających tę formę opodatkowania jest sporządzenie wstępnej korekty przychodów i kosztów uzyskania przychodów. Korekta ta ma na celu dostosowanie wyników finansowych do wymogów podatkowych, eliminując jednocześnie podwójne opodatkowanie oraz zapewniając prawidłowe rozliczenie wszystkich kategorii podatkowych.

Obowiązki podatnika przechodzącego na Estoński CIT

Zgodnie z art. 7aa ust. 1 ustawy o CIT, podatnik, który zdecydował się na opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, jest zobowiązany do wykonania kilku istotnych czynności na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.

Oto one:

Sporządzenie informacji o różnicach w przychodach i kosztach: Podatnik musi sporządzić informację o różnicach w przychodach i kosztach wynikających z odmiennej klasyfikacji dla celów prawa podatkowego oraz prawa bilansowego, wraz z informacją o podatku należnym.
Sporządzenie informacji o dochodzie z przekształcenia: Dochód ten odpowiada sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień, wraz z informacją o podatku należnym.
Wyodrębnienie kwot zysków niepodzielonych i podzielonych: Podatnik musi wyodrębnić w kapitale własnym kwoty zysków niepodzielonych oraz kwoty zysków podzielonych, które odniesiono na kapitały, a które zostały wypracowane w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.
Wyodrębnienie kwot niepokrytych strat: Podatnik musi wyodrębnić kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.

Korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów

Podatnik jest zobowiązany do zaliczenia do przychodów podatkowych oraz kosztów uzyskania przychodów różnic wynikających z odmiennej klasyfikacji księgowej i podatkowej:

Zaliczanie do przychodów: Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o CIT:

Przychody już uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania ryczałtem, jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do przychodów podatkowych.
Koszty zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w latach podatkowych poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem, jeżeli dotychczas nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym netto.

Zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów: Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

Przychody zaliczone do przychodów podatkowych w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem, jeżeli dotychczas nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym netto.
Koszty uwzględnione w wyniku finansowym netto podatnika za lata podatkowe poprzedzające pierwszy rok opodatkowania ryczałtem, jeżeli dotychczas nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Przypisanie przychodów i kosztów do źródeł przychodów

Estoński CIT – wstępna korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów - podatnik na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem zobowiązany jest sporządzić informację o przychodach podatkowych oraz kosztach uzyskania przychodów wynikających z różnic ich ujmowania dla celów podatkowych i rachunkowych. Przychody i koszty przypisuje się odpowiednio do źródła przychodów, tj. albo do zysków kapitałowych, albo do dochodów osiągniętych z innych źródeł przychodów.

Efekty korekty wstępnej w Estońskim CIT

Efektem korekty wstępnej przychodów i kosztów jest wyeliminowanie:

Podwójnego opodatkowania tych samych przychodów.
Możliwości nieuwzględnienia w rozliczeniu podatkowym określonych przychodów.
Podwójnego odliczenia tych samych kosztów.
Możliwości nieuwzględnienia w rozliczeniu podatkowym określonych kosztów.

Estoński CIT – wstępna korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów

Po wyborze ryczałtu od dochodów spółek przychody i koszty podatnika ustalane dla celów rachunkowych staną się również kategoriami podatkowymi. Korekta powinna mieć zastosowanie do różnic przejściowych między wynikiem finansowym a podatkowym podatnika, ale nie dotyczy różnic o charakterze trwałym, np. przychodów z nieodpłatnych świadczeń. Pomocne mogą być aktywa i rezerwy ustalane w związku z podatkiem odroczonym.

Wyłączenia i wyjątki w Estońskim CIT

Estoński CIT – wstępna korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów - podsumowanie - omawianych zasad nie stosuje się do przychodów, o których mowa w art. 12 ust. 4 ustawy o CIT, oraz kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, z wyjątkiem tych przychodów i kosztów, które podlegają rozliczeniu w innych terminach lub okresach zgodnie z przepisami o rachunkowości.

Przykłady korekty wstępnej Estońskiego CIT

Przykład 1: Udzielona pożyczka

Podatnik wybiera opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek począwszy od stycznia 2022 roku. Na dzień 31 grudnia 2021 roku sporządza informację, w której do przychodów podatkowych zalicza:

Naliczone, lecz jeszcze nie otrzymane odsetki od pożyczki udzielonej wspólnikowi, o ile odsetki te zostały uwzględnione już w przychodach rachunkowych, tj. w wyniku finansowym netto w latach poprzedzających pierwszy rok stosowania ryczałtu.
Dodatnie różnice kursowe dotychczas nierealizowane, naliczone przy wycenie bilansowej środków pieniężnych zgromadzonych na zagranicznym rachunku bankowym.
Naliczone, lecz jeszcze nie otrzymane odsetki od należności z tytułu dostaw i usług.
Kwotę różnicy między amortyzacją środka trwałego dla celów rachunkowych i podatkowych, np. w sytuacji gdy środek trwały został podatkowo zamortyzowany w oparciu o odpis jednorazowy, a rachunkowe odpisy będą kontynuowane w okresie opodatkowania ryczałtem.

Przykład 2: Koszty zaciągniętego kredytu

Podatnik zalicza do kosztów uzyskania przychodu:

Naliczone, lecz jeszcze nie zapłacone odsetki od zaciągniętego kredytu obrotowego, o ile odsetki te zostały uwzględnione już w kosztach rachunkowych, tj. w wyniku finansowym netto w latach poprzedzających pierwszy rok stosowania ryczałtu.
Naliczone, a dotychczas niewypłacone, wynagrodzenia z tytułu zawartych umów zlecenia i umów o dzieło, o ile kwoty tych wynagrodzeń zostały uwzględnione już w kosztach rachunkowych, tj. w wyniku finansowym netto w roku poprzedzającym pierwszy rok stosowania ryczałtu, a w rozliczeniu podatkowym nie zostały uwzględnione.
Kwotę różnicy między amortyzacją środka trwałego dla celów rachunkowych i podatkowych, np. w sytuacji gdy środek trwały jest amortyzowany dla celów rachunkowych według wyższej stawki niż dla celów podatkowych.

Zapłata podatku należnego

W przypadku ustalenia przychodów i kosztów z tytułu korekty wstępnej, podatnik dokonuje zapłaty podatku należnego od tego dochodu z końcem pierwszego miesiąca następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem. Jeżeli jednak podatnik stosował to opodatkowanie cztery lata podatkowe lub dłużej w sposób nieprzerwany, zobowiązanie podatkowe z tego tytułu wygasa w całości.

Podstawy Prawne

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.)

Art. 7aa ust. 1: Podatnik, który wybrał opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek, jest zobowiązany, na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek:Sporządzić informację o różnicach w przychodach i kosztach, które wynikają z ich odmiennej klasyfikacji dla celów prawa podatkowego oraz prawa bilansowego, wraz z informacją o podatku należnym.Sporządzić informację o dochodzie z przekształcenia, w kwocie odpowiadającej sumie nadwyżek wartości poszczególnych składników majątku, ustalonych dla wyniku finansowego netto zgodnie z przepisami o rachunkowości, na dzień przekształcenia, ponad ich wartość podatkową ustaloną na ten dzień wraz z informacją o podatku należnym.Wyodrębnić w kapitale własnym kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych, które odniesiono na kapitały, a które zostały wypracowane w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.Wyodrębnić kwoty niepokrytych strat, które zostały poniesione w latach poprzedzających pierwszy rok opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.

Art. 12 ust. 1: Przychodami są, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne, w tym różnice kursowe.

Art. 12 ust. 4: Do przychodów nie zalicza się: 6a) zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Art. 15 ust. 1: Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16.