Estoński CIT jest specyficznym modelem opodatkowania, który przewiduje różne zasady dla dochodów uzyskanych przez spółki oraz dla transakcji między spółkami a ich wspólnikami. Jednym z kluczowych elementów tego systemu jest identyfikacja tzw. ukrytych zysków. Niniejszy artykuł omawia, jak interpretacje indywidualne oraz orzecznictwo odnoszą się do kwestii najmu składników majątku jako potencjalnych ukrytych zysków w kontekście estońskiego CIT.
Najem składników majątku a ukryte zyski
Interpretacje indywidualne wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wskazują, że wypłaty związane z najmem składników majątku, takich jak nieruchomości, wyposażenie biura czy samochody, mogą stanowić ukryte zyski, pod pewnymi warunkami.
Przykłady interpretacji indywidualnych E-CIT
1. Interpretacja z 15 czerwca 2022 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.158.2022.2.MK
Dyrektor KIS potwierdził, że wypłata należności za najem składników majątku do podmiotu powiązanego nie będzie stanowiła ukrytego zysku, jeśli:
Wynagrodzenie ustalone jest na warunkach rynkowych,
Wypłacane należności nie służą w rzeczywistości dokapitalizowaniu podmiotu powiązanego,
Transakcje zawierane są niezależnie od istniejących powiązań,
Transakcja wynika z faktycznych potrzeb biznesowych spółki opodatkowanej estońskim CIT.
2. Interpretacja z 8 czerwca 2022 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.134.2022.3.JKU
Estoński CIT - najem a ukryte zyski - w tej interpretacji Dyrektor KIS stwierdził: "Wypłata przez Wnioskodawcę wynagrodzenia z tytułu najmu nieruchomości, sprzętu oraz środków transportu do badań geologicznych, jak również świadczenia usług analiz geologicznych, nie będzie stanowiła dochodu z tytułu ukrytych zysków, pod warunkiem, że wynagrodzenie będzie ustalone na poziomie rynkowym, a charakter ponoszonych wydatków związany jest z przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy."
Różnice w interpretacjach Estońskiego CIT
Interpretacja z 15 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.554.2021.2.AK
Dyrektor KIS stwierdził, że czynsz najmu płacony za lokale wynajmowane od udziałowca po cenach rynkowych nie stanowi ukrytego zysku, o ile transakcje są realizowane na warunkach rynkowych i są niezbędne dla działalności gospodarczej spółki.
Czynsz za korzystanie z nieruchomości a ukryte zyski
W interpretacji indywidualnej z dnia 10 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.276.2022.2.AK, wskazano: "Czynsz za korzystanie z nieruchomości wynajmowanych od podmiotów powiązanych nie będzie stanowił ukrytego zysku, jeśli najem jest niezbędny w realizacji podstawowej działalności Wnioskodawcy, wynagrodzenie ustalone jest na poziomie rynkowym, a umowa najmu została zawarta przed zmianą formy opodatkowania na ryczałt od dochodów spółek."
Estoński CIT - wnioski z orzecznictwa sądów administracyjnych
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 23 marca 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 137/23
Sąd podkreślił, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uzależniają powstania dochodu z tytułu ukrytych zysków wyłącznie od faktu, że wspólnicy nie wyposażyli spółki w niezbędne do działalności gospodarczej aktywa. Organ podatkowy powinien każdorazowo badać, czy transakcje między spółką a podmiotami powiązanymi mają charakter rynkowy i są niezbędne dla prowadzenia działalności gospodarczej spółki.
Przykłady interpretacji, w których uznano, że najem stanowi ukryty zysk
1. Interpretacja z 7 czerwca 2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.103.2022.4.AK
W tej interpretacji stwierdzono, że czynsz za wydzierżawienie zakładu od udziałowców spółki będzie stanowił ukryty zysk, nawet jeśli czynsz został ustalony na warunkach rynkowych. Fakt, że spółka nie posiada własnego zakładu, który jest niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej, wskazuje na niedostateczne wyposażenie spółki przez wspólników w niezbędne aktywa.
2. Interpretacja z 28 listopada 2022 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.532.2022.2.AW
W tej interpretacji wskazano, że kwota czynszu najmu za składniki majątku, które powinny być własnością spółki, a są wynajmowane przez wspólników, stanowi ukryty zysk. Fakt, że wspólnik wycofał składniki majątku z prowadzonej jednoosobowo działalności gospodarczej i wynajął je spółce, wskazuje na brak wyposażenia spółki w niezbędne aktywa.
Analiza przepisów prawnych dotyczących Estońskiego CIT
Art. 28m ust. 3 ustawy o CIT
Zgodnie z art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, ukryte zyski obejmują m.in. świadczenia dokonywane na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem, jeżeli:
Świadczenie wykonane jest w związku z prawem do udziału w zysku,
Transakcja ma charakter nieodpłatny lub częściowo odpłatny,
Transakcja została zawarta na warunkach odbiegających od rynkowych.
Art. 11c ustawy o CIT
Wartość rynkową transakcji określa się zgodnie z art. 11c ustawy o CIT, który wskazuje, że wartość rynkowa transakcji powinna być ustalona na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Przykład:
Pan Nowak poprzez spółkę z o.o. prowadzi wraz z rodziną sklep meblowy. W przyszłym roku jego syn bierze ślub, stąd Pan Nowak zdecydował, że dobrym prezentem ślubnym dla syna i jego narzeczonej oraz podziękowaniem za zadowalające wyniki w pracy może być nowy samochód. Samochód będzie używany wprawdzie przez rodzinę, ale również jako samochód służbowy.
Jakie będą skutki podatkowe takiej operacji?
W przypadku wykorzystywania pojazdu na tzw. cele mieszane, wydatki a także odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, które są związane z używaniem takiego pojazdu, będą uznane jako wypłata tzw. ukrytego zysku. Dochód z tytułu ukrytych zysków, będzie w takiej sytuacji wynosił 50% tych wydatków i kosztów, np. poniesionych w postaci odpisów amortyzacyjnych, wydatków na paliwo, czyszczenie, naprawy, etc.
Estoński CIT - najem a ukryte zyski - podsumowanie
Z analizy interpretacji indywidualnych i orzecznictwa wynika, że najem składników majątku od podmiotów powiązanych może, ale nie musi, stanowić ukryty zysk. Kluczowe znaczenie mają warunki rynkowe transakcji, faktyczne potrzeby biznesowe spółki oraz moment zawarcia umowy najmu. W przypadku wątpliwości co do kwalifikacji danej transakcji, warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub złożyć wniosek o interpretację indywidualną.
Rozważając najem składników majątku od podmiotów powiązanych, spółki opodatkowane estońskim CIT powinny zadbać o transparentność i rynkowy charakter tych transakcji, aby uniknąć ryzyka zakwalifikowania ich jako ukryte zyski.
