Eksport towarów oznacza dostawę towarów, które są wysyłane lub transportowane z terytorium Polski (kraju) poza terytorium Unii Europejskiej.
Eksport może być realizowany w dwóch formach:
Eksport bezpośredni: gdy towar jest wywożony przez dostawcę lub na jego rzecz.
Eksport pośredni: gdy towar jest wywożony przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz.
Wyjątkiem od tej definicji jest sytuacja, w której towary wywożone są przez samego nabywcę do celów wyposażenia lub zaopatrzenia statków rekreacyjnych, turystycznych statków powietrznych lub innych środków transportu służących do celów prywatnych. W takim przypadku, jeżeli wywóz jest potwierdzony przez właściwy organ celny, taka transakcja nie jest uznawana za eksport w rozumieniu przepisów VAT.
Podstawa opodatkowania eksportu towarów
Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, podstawą opodatkowania przy eksporcie towarów jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dostawca ma otrzymać od nabywcy lub osoby trzeciej.
Na podstawę opodatkowania składają się wszelkie koszty, w tym:
podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku VAT,
koszty dodatkowe takie jak prowizje, opakowanie, transport i ubezpieczenie, jeżeli są pobierane od nabywcy przez dostawcę.
W przypadku eksportu towarów nie jest wymagane posiadanie dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie warunków obniżenia podstawy opodatkowania. Wystawienie faktury przez podatnika jest wystarczające do ujęcia obniżenia podstawy opodatkowania w ewidencji podatkowej.
Moment powstania obowiązku podatkowego w eksporcie usług
Obowiązek podatkowy przy eksporcie towarów powstaje na ogólnych zasadach, zgodnie z art. 19a ustawy o VAT. Oznacza to, że moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu eksportu towarów przypada na chwilę dokonania dostawy towarów, czyli w momencie ich wydania nabywcy lub przekazania przewoźnikowi w celu dostarczenia poza terytorium Unii Europejskiej.
Warunki opodatkowania eksportu towarów stawką 0%
Eksport towarów może być opodatkowany według stawki VAT 0%, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów, które wynikają z art. 41 ust. 6 ustawy o VAT. Najważniejszym warunkiem jest posiadanie dokumentu potwierdzającego, że towary zostały faktycznie wywiezione poza terytorium Unii Europejskiej. Dokument ten musi być dostarczony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy.
Dokumenty potwierdzające wywóz towarów
Dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza UE może być:
Komunikat IE-599 – dokument w formie elektronicznej, pochodzący z systemu teleinformatycznego obsługującego zgłoszenia wywozowe, potwierdzony przez właściwy organ celny.
Wydruk dokumentu z systemu teleinformatycznego – jeżeli komunikat IE-599 został otrzymany poza systemem, ale jego autentyczność jest potwierdzona, można go również wykorzystać do potwierdzenia eksportu.
Dokument SAD – zgłoszenie wywozowe w formie papierowej może być stosowane wyjątkowo, np. w przypadku awarii systemu elektronicznego.
Jeżeli podatnik nie otrzyma dokumentu potwierdzającego wywóz towarów przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej, nie wykazuje tej dostawy w ewidencji za dany okres. W takim przypadku podatnik może zastosować stawkę 0% w okresie następnym, o ile przed złożeniem deklaracji za ten okres uzyska stosowny dokument.
Konsekwencje braku dokumentu potwierdzającego wywóz
Eksport towarów – warunki opodatkowania stawką 0% - w sytuacji, gdy podatnik nie otrzyma dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza terytorium Unii Europejskiej przed złożeniem deklaracji podatkowej za następny okres, ma obowiązek opodatkować taką dostawę według stawki VAT właściwej dla dostawy krajowej, czyli odpowiednio 5%, 8%, lub 23%. Jednakże, gdy podatnik otrzyma dokument potwierdzający wywóz towaru w późniejszym terminie, może dokonać korekty podatku za okres, w którym otrzymał ten dokument i zastosować stawkę 0%.
Zasady opodatkowania zaliczek w eksporcie towarów
Zaliczki na poczet dostawy towarów mogą być opodatkowane stawką 0%, pod warunkiem spełnienia określonych warunków. Podatnik może zastosować stawkę 0% do zaliczki, o ile spełni następujące wymagania:
Towar musi opuścić terytorium UE w ciągu sześciu miesięcy od końca miesiąca, w którym podatnik otrzymał zaliczkę.
Dokument potwierdzający wywóz towarów musi zostać otrzymany przez podatnika w odpowiednim terminie.
Strony transakcji mogą także uzgodnić dłuższy termin wywozu towarów, jeśli jest to uzasadnione specyfiką dostawy (np. duże zamówienia wymagające dłuższego czasu realizacji). W takim przypadku dłuższy termin wywozu powinien być udokumentowany warunkami umowy dostawy.
Wyłączenia z opodatkowania eksportu stawką 0%
Nie wszystkie towary mogą zostać objęte stawką 0% VAT przy eksporcie. Zgodnie z przepisami, towary wywożone przez nabywców do celów wyposażenia statków rekreacyjnych, prywatnych środków transportu, czy turystycznych statków powietrznych nie podlegają temu zwolnieniu. Wywóz takich towarów musi być potwierdzony przez odpowiednie organy celne zgodnie z przepisami o obrocie celnym.
Eksport towarów – warunki opodatkowania stawką 0% - podsumowanie
Eksport towarów, który jest realizowany przez dostawcę lub nabywcę do krajów spoza Unii Europejskiej, może być opodatkowany stawką VAT 0%, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów, w tym posiadania dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza UE. W przypadku braku dokumentu potwierdzającego wywóz, podatnik musi opodatkować transakcję według stawek krajowych, jednak może dokonać korekty po otrzymaniu odpowiednich dokumentów.
