Wprowadzenie wakacji składkowych od 1 listopada 2024 roku daje przedsiębiorcom możliwość skorzystania ze zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za jeden wybrany miesiąc w roku. To wsparcie jest adresowane do przedsiębiorców, którzy spełnią określone w ustawie kryteria. Pojawiają się jednak pytania o podatkowe skutki tego zwolnienia, a także o sposób, w jaki wakacje składkowe ZUS wpłyną na podatki dochodowe.
Wakacje składkowe a obowiązek podatkowy
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (u.s.u.s.), zwolnienie z opłacania składek w ramach wakacji składkowych nie jest uznawane za przychód podatkowy.
przedsiębiorca prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą może być zwolniony z obowiązku opłacania składek na swoje obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe za jeden wybrany miesiąc w roku kalendarzowym, pod warunkiem, że spełnia określone kryteria.
W art. 17a ust. 1 u.s.u.s. użyto sformułowania „zwalnia się go z opłacania należnych składek”, co wskazuje, że przedsiębiorca nie uzyskuje przychodu w formie świadczenia rzeczowego ani pieniężnego. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.) oraz ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.) nie wprowadzają zapisu, który kwalifikowałby zwolnienie z obowiązku zapłaty składek jako przychód podlegający opodatkowaniu. W związku z tym, zwolnienie to nie generuje dodatkowego przychodu podatkowego, który byłby objęty obowiązkiem podatkowym.
Przepisy określające warunki skorzystania z wakacji składkowych
Zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przysługuje przedsiębiorcom, którzy spełniają konkretne wymagania, określone w art. 17a ust. 1 u.s.u.s. oraz następujących przepisach:
Przedsiębiorca musi zgłosić do ubezpieczeń społecznych lub zdrowotnego nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku.
Przychód z działalności gospodarczej nie może przekroczyć 2 milionów euro w przeliczeniu na złotówki w jednym z dwóch lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym złożono wniosek.
Przedsiębiorca nie może prowadzić działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w zakresie czynności, które wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w roku poprzednim.
Przedsiębiorca musi podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu działalności gospodarczej.
Z powyższych przepisów wynika, że przedsiębiorca korzystający z wakacji składkowych nie uzyskuje świadczenia pieniężnego ani majątkowego, które można by traktować jako przychód. Oznacza to, że kwoty wynikające z nieopłaconych składek nie zwiększają podstawy opodatkowania ani dochodu do opodatkowania.
Wakacje składkowe a opodatkowanie podatkiem dochodowym
Podmioty, które kwalifikują się do skorzystania z wakacji składkowych, również nie będą rozpoznawały przychodu w związku ze zwolnieniem z obowiązku opłacania składek. Np.: ryczałt ewidencjonowany, jako forma opodatkowania, przewiduje opodatkowanie przychodu, a nie dochodu, jednak przepisy ustaw o podatkach dochodowych jasno wskazują, że wakacje składkowe nie generują przychodu podatkowego. W związku z tym, przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem nie muszą dokonywać dodatkowych obliczeń ani naliczać podatku od wartości nieopłaconych składek.
Skutki podatkowe wakacji składkowych ZUS w kontekście zaliczek na podatek dochodowy
Chociaż skorzystanie z wakacji składkowych nie rodzi obowiązku rozpoznania przychodu, to brak konieczności opłacania składek wpływa na kalkulację zaliczek na podatek dochodowy. W przypadku przedsiębiorców opodatkowanych według skali podatkowej lub podatkiem liniowym, zaliczki na podatek dochodowy oblicza się, uwzględniając faktycznie opłacone składki. Skoro przedsiębiorca nie poniesie wydatku na składki za miesiąc, w którym korzysta z wakacji składkowych, nie będzie miał prawa do odliczenia ich od podstawy opodatkowania ani od zaliczek na podatek. Takie rozwiązanie może skutkować zwiększeniem wysokości zaliczki podatkowej za miesiąc, w którym składki zostałyby opłacone, gdyby przedsiębiorca
nie korzystał ze zwolnienia.
Termin rozpoznania skutków podatkowych wakacji składkowych
Zwolnienie z opłacania składek będzie miało skutek podatkowy w miesiącu, w którym składki powinny zostać zapłacone, a nie w momencie wydania decyzji ZUS. Składki za grudzień są tradycyjnie płatne do 20 stycznia (dla osób fizycznych) lub do 15 stycznia (dla pozostałych płatników). Dlatego, jeśli przedsiębiorca zostanie zwolniony ze składek za grudzień, konsekwencje podatkowe będą dotyczyły stycznia, ponieważ składki za grudzień powinny zostać zapłacone w styczniu. Zatem brak obowiązku ich zapłaty skutkuje wyłącznie brakiem możliwości odliczenia ich od podstawy opodatkowania w miesiącu, w którym płatność byłaby należna.
Warto sprawdzić:
Przykład wakacji składkowych ZUS
Pan Jan prowadzi działalność gospodarczą i spełnia kryteria do skorzystania z wakacji składkowych, które przyznano mu na grudzień 2024 roku. Składki za grudzień, w normalnych warunkach, byłyby płatne do 20 stycznia 2025 roku. Dzięki zwolnieniu w ramach wakacji składkowych, Pan Jan nie musi ich uiszczać.
W związku z tym:
Pan Jan nie rozpozna przychodu podatkowego w związku z przyznaniem zwolnienia, ponieważ wartość zwolnionych składek nie stanowi przychodu.
Nie odliczy składek od podstawy opodatkowania przy wyliczaniu zaliczki za styczeń 2025 roku, ponieważ składki te nie zostały opłacone.
Czy wakacje składkowe ZUS stanowią przychód podatkowy? - podstawę zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne stanowi art. 17a ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, który został dodany w wyniku nowelizacji z 9 maja 2024 r. Przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych, określone w ustawach odpowiednio z dnia 26 lipca 1991 r. (u.p.d.o.f.) oraz z dnia 15 lutego 1992 r. (u.p.d.o.p.), nie przewidują, aby wartość składek, z których przedsiębiorca zostaje zwolniony, stanowiła przychód do opodatkowania.
Czy wakacje składkowe ZUS stanowią przychód podatkowy? - podsumowanie
Wakacje składkowe nie stanowią przychodu podatkowego, ponieważ nie generują świadczenia pieniężnego ani majątkowego podlegającego opodatkowaniu. Przedsiębiorcy, którzy skorzystają z wakacji składkowych, nie będą z tego tytułu zobowiązani do wykazywania dodatkowego przychodu, bez względu na formę opodatkowania, w tym ryczałt ewidencjonowany. Wpływ na zaliczki na podatek dochodowy będzie dotyczył jedynie kwestii odliczenia faktycznie opłaconych składek, których przedsiębiorca nie ureguluje w związku ze zwolnieniem.
