Przepisy dotyczące tzw. wakacji składkowych, które wejdą w życie 1 listopada 2024 r., wprowadzone na mocy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (u.s.u.s.), pozwalają przedsiębiorcom na czasowe zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Jednak możliwość ta jest ściśle powiązana z zasadami udzielania pomocy de minimis, co rodzi pytanie, czy przedsiębiorcy działający w sektorach wyłączonych z tej pomocy mogą mimo to skorzystać z wakacji składkowych.
Wyłączenia z pomocy de minimis a wakacje składkowe ZUS
Zgodnie z obowiązującymi przepisami unijnymi oraz krajowymi, zasada de minimis nie obejmuje pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w określonych sektorach.
Do wyłączeń tych należą:
„Pomoc przyznawana przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury.”
„Pomoc przyznawana przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, gdy kwotę pomocy ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu.”
„Pomoc przyznawana przedsiębiorstwom prowadzącym działalność związaną z produkcją podstawową produktów rolnych.”
Warunki skorzystania z wakacji składkowych
Na mocy art. 17a ust. 1:
„Na wniosek płatnika składek prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą zwalnia się go z opłacenia należnych składek z tego tytułu na jego własne obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, za wskazany we wniosku miesiąc kalendarzowy, jeżeli spełnia określone warunki.”
Są to między innymi:
„W miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń nie więcej niż dziesięciu ubezpieczonych.”
„W ostatnich 2 latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu przekraczającego równowartość 2 milionów euro.”
Jednak, jak wynika z art. 17b ust. 2 u.s.u.s., „Zwolniony z opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe może być płatnik składek, który dysponuje limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących go we wskazanym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne podlegających zwolnieniu.”
Warto sprawdzić:
Ograniczenia dla przedsiębiorców wyłączonych z pomocy de minimis
Czy przedsiębiorcy wyłączeni z pomocy de minimis mogą skorzystać z wakacji składkowych ZUS? - przepis art. 17b ust. 2 u.s.u.s. jednoznacznie wskazuje, że skorzystanie z wakacji składkowych jest możliwe tylko dla przedsiębiorców, którzy mogą korzystać z pomocy de minimis i posiadają odpowiedni limit tej pomocy. Oznacza to, że przedsiębiorcy działający w sektorach wyłączonych z pomocy de minimis, takich jak produkcja podstawowa produktów rybołówstwa czy rolnictwo, nie spełniają tego kluczowego warunku.
Art. 36d ust. 2 pkt 4 i 5 u.s.u.s. również potwierdza to podejście, wymagając, aby wniosek o wakacje składkowe zawierał informacje o otrzymanej pomocy de minimis lub oświadczenie o jej braku. Brak możliwości uzyskania pomocy de minimis oznacza, że przedsiębiorca nie może spełnić tego wymogu formalnego, co w praktyce wyklucza go z możliwości skorzystania z wakacji składkowych.
Stanowisko ustawodawcy odnośnie wakacji składkowych
W uzasadnieniu do projektu ustawy (druk sejmowy nr 275, X kadencja Sejmu RP) czytamy, że:
„Konstrukcja zwolnienia powoduje, że stanowić będzie ono pomoc publiczną realizowaną w formule de minimis. Zastosowanie znajdą zatem zasady i procedury określone w relewantnych aktach prawnych, w tym zwłaszcza w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. W konsekwencji, osoby nieposiadające odpowiedniego limitu pomocy de minimis nie będą mogły skorzystać z wakacji składkowych.”
Wynika z tego, że przedsiębiorcy działający w wyłączonych sektorach, takich jak produkcja rolna czy rybołówstwo, nie mogą skorzystać z wakacji składkowych, jeśli nie posiadają prawa do pomocy de minimis. Choć wakacje składkowe są dostępne dla szerokiej grupy przedsiębiorców, ich realizacja wymaga zgodności z regułami udzielania tej formy pomocy publicznej.
Czy przedsiębiorcy wyłączeni z pomocy de minimis mogą skorzystać z wakacji składkowych ZUS? - podsumowanie
Przedsiębiorcy prowadzący działalność w sektorach wyłączonych z pomocy de minimis, takich jak produkcja podstawowa produktów rolnych czy rybołówstwo, nie mogą skorzystać z wakacji składkowych, ponieważ nie spełniają kluczowego warunku dotyczącego posiadania odpowiedniego limitu pomocy de minimis. Przepisy u.s.u.s. jasno określają, że brak możliwości korzystania z pomocy de minimis wyklucza możliwość uzyskania zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, co w praktyce ogranicza dostępność tej ulgi dla określonych branż.
