Spółka komandytowa w swej istocie jest spółką należącą do spółek osobowych,
która przewiduje prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za
zobowiązania spółki odpowiada przynajmniej jeden wspólnik, odpowiadając za
te zobowiązania bez ograniczeń, zyskując tym samym tytuł komplementariusza
a dodatkowo co najmniej jeden wspólnik musi odpowiadać w ograniczeniu i
jest nim tzw.: komandytariusz. Umowa spółki komandytowej ma szczególną
formę, gdyż musi być sporządzona w formie aktu notarialnego pod rygorem jej
nieważności. Komandytariusz wspiera swoim bytem spółkę pod względem
finansowym lecz należy pamiętać że nie posiada on praw do kierowania
posunięciami spółki. Komandytariusz może jedynie żądać odpisu sprawozdania
finansowego i przeglądać księgi rachunkowe oraz pozostałą dokumentacje np.:
celem sprawdzenia rzetelności. W momencie powstawania spółki, konieczne
jest wniesienie odpowiedniej sumy komandytowej przez poszczególnych
komandytariuszy. Suma komandytowa oznaczana jest kwotowo i podlega ścisłemu
wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Suma komandytowa może być niższa od
tej która była wniesiona przez komandytariusza.
Spółka komandytowo- akcyjna jest spółką osobową, w której również
przedsiębiorstwo w formie spółki jest prowadzone pod firmą, w której za
zobowiązania wynikające z poczynań spółki musi odpowiadać co najmniej jeden
wspólnik bez ograniczeń, zwany komplementariuszem i również co najmniej
jeden wspólnik odpowiada częściowo. W spółce komandytowo-akcyjnej,
spotykamy się z obowiązkowym kapitałem zakładowym, którego wartość wynosi
minimum 50 000 złotych. Powstały kapitał zakładowy, dzieli się na akcję
których wartość minimalna nie może być niższa od jednego grosza. Akcji
powstałych nie można podejmować za cenę niższą od nominalnej. Statut
spółki, czyli umowa zawarcia spółki komandytowo- akcyjnej zawierana jest w
formie notarialnej. Komplementariusz ma prawo oraz obowiązek, prowadzenia
wszelkiego typu spraw spółki. W spółce komandytowo-akcyjnej istnieje
możliwość założenia rady nadzorczej. W przypadku gdy liczba akcjonariuszy
przewyższa 25 osób obowiązek ustanowienia rady nadzorczej jest
obligatoryjny. W momencie powstania rady nadzorczej, rada ta sprawuje stały
nadzór nad całokształtem funkcjonowania spółki. Jako organ stanowiący
spółki wyróżniamy walne zgromadzenie, które w swym zakresie praw może
podejmować uchwały we wszystkich sprawach.
Gdy mówimy o spółce partnerskiej, mamy na myśli spółkę osobową, która
została utworzona przez wspólników, wzajemnych partnerów, którzy w ramach
wykonywania wolnych zawodów, prowadzą przedsiębiorstwo w formie spółki pod
własną firmą. Zamysł partnerów spółki przewiduje że, za wspólników uważa
się osoby fizyczne które posiadają uprawnienia do wykonywania wolnych
zawodów, które określa Kodeks spółek handlowych. Jako cechę wspólną,
porównującą spółkę partnerską do spółki jawnej jest fakt, że spółka
partnerska również nie posiada osobowości prawnej. Za moment powstania
spółki uznaje się wpisanie spółki do rejestru przedsiębiorców Krajowego
Rejestru Sądowego. Proces zakładania spółki partnerskiej, składa się na
zawarcie odpowiedniej umowy spółki, wniesienie wkładów wspólników oraz
zarejestrowanie spółki. Rejestrując spółkę, oraz zawierając umowę spółki
należy pamiętać o obowiązku zachowania pisemnej formy umowy spółki pod
rygorem nieważności. Na rozwiązanie spółki partnerskiej mogą się składać
przyczyny zawarte w umowie spółki, jednomyślne głosowanie wszystkich
członków, ogłoszenie upadłości spółki, utrata przez wszystkich partnerów
prawa do wykonywania wolnego zawodu, likwidacja w wyniku orzecznictwa sądu.
Spółka jawna powstaje z zamysłu dwóch lub więcej osób. Momentem zawiązania
spółki jawnej jest wpis do rejestru. Nawiązując umowę spółki, wszyscy
wspólnicy tej spółki, zobowiązują się do sprawowania zadań mających na celu
dążenie do wspólnie określonego ekonomicznie celu, poprzedzając działania
wniesieniem wkładu, oraz przez współdziałanie w inny sposób dopuszczony
prawnie i określony w umowie spółki. Jako spółka, nie posiada osobowości
prawnej natomiast majątek spółki jawnej, stanowi całe mienie na które
składają się rzeczy i prawa wniesione np. tytułem wkładu lub nabyte podczas
istnienia spółki. W związku z tym, że spółka jawna nie posiada osobowości
prawnej, nie posiada również organów jej nadzoru. Proces tworzenia spółki
obejmuje, zawarcie pomiędzy wspólnikami umowy spółki, wniesienie ustalonych
wkładów oraz zarejestrowanie spółki. Za umowę spółki jawnej, zgodnie z art.
23 Ksh, traktuje się umowę zawartą drogą pisemną gdyż w innej formie
zawarta umowa będzie nieważna. Umowę spółki może podpisać dowolna liczba
zainteresowanych osób natomiast wyjątkiem jest fakt, iż spółka jawna nie
może istnieć w formie jednoosobowej. Do wspólników spółki jawnej zaliczyć
możemy osoby prawne oraz osoby fizyczne. Majątkiem wniesionym przez
wspólnika może być wniesienie do spółki wszelkich praw własności zgodnych z
umową spółki lub innych praw, o ile mają charakter zbywalny czy też
wniesieniu pozwoleń użytkowania rzeczy oraz wykonywani pracy dla spółki.
Każdy wspólnik ma swoje prawa. Do praw wspólnika zaliczamy prowadzenie
spraw spółki, reprezentacje spółki oraz prawo do udziału w zyskach.
Wspólnicy w spółce jawnej odpowiadają za wszelkie zobowiązania spółki bez
ograniczeń całym majątkiem na równi z pozostałymi wspólnikami wraz ze
spółką, zgodnie z postanowieniem tzw.: subsydialną odpowiedzialnością
wspólnika. Podobnie jest w przypadku nowo przystępującego wspólnika do
spółki jawnej który również odpowiada za zobowiązania powstałe, co ważne
przed przystąpieniem. W przypadku rozwiązania spółki, rozwiązanie to może
powstać na skutek upłynięcia czasu przewidzianego w umowie spółki na który
okres miała sprawować swoje działania, wyrażenie zgody wszystkich
wspólników w sprawie rozwiązania spółki, zgoda musi być podjęta
jednomyślnie, ogłoszenie upadłości spółki zgodnie z przepisami prawa
upadłościowego i naprawczego, śmierć wspólnika przy czym możliwe jest
zawarcie umowy w przypadku której przy śmierci jednego ze wspólników spółka
ma nadal istnieć a miejsce wspólnika zmarłego mają zastąpić jego
spadkobiercy oraz orzeczenie sądu.
Autor: Adam Bartusiak
Literatura:
Dominiak P., Sektor MSP we współczesnej gospodarce, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2005, s. 52.
Głoda G., Kraśnicka T.: Przedsiębiorca i jego firma. Wydawnictwo
Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 2012., s. 45.
Osiatyński J., Finanse publiczne: ekonomia i polityka, PWN, Warszawa 2006,
s. 26.